Quả như lời đồn. Dinh cơ nhà Thuật khang trang, bề thế vào loại nhất
nhì Huyện này, chứ không khác. Không xây kiểu nhà tầng leo trèo mỏi
chân, lại mùa màng được hạt thóc, củ khoai khuân lên vác xuống đủ chết,
nhà Thuật làm đặc kiểu các cụ ngày xưa, nhà hình gọng bừa, hay như ngày
nay các nhà kiến trúc sính chữ vẫn nói là hình chữ u. Giữa là nhà trên quay
hướng nam, rộng năm gian, hai đầu đông tây là hai cái buồng làm phòng
ngủ kín đáo và ấm cúng. Gian chính giữa là bàn thờ gia tộc, bên ngoài, thay
vào chỗ ngày xưa các cụ thường kê bộ sập gụ nổi màu mận, thì nay kê bộ
bàn ghế sa lông đóng bằng loại gỗ lát nổi vân hoa, mà bạn đọc đã thấy khi
Thuật ngồi chờ vợ đi sang gọi Lận vào để bàn việc thả Điền và ông Tinh,
cùng mấy người làng Phương Lưu, đang bị Lận bắt gian ngoài Trụ sở Xã.
Hai gian bên thì, một phía tây kê chiếc giường ba xà, còn phía đông kê
chiếc bàn quay mặt ra cửa sổ ngoài vồng và đặt một chiếc ghế tựa, hẳn là
chỗ để Thuật đọc tài liệu, báo chí và ký giấy tờ mỗi khi có người đến tận
nhà xin Chủ tịch Xã chữ ký đơn từ gì chăng. Còn nhà dưới, nối với nhà trên
theo hình gọng bừa, là hai dẫy nhà ngang, phía tay phải, nhìn từ nhà trên
xuống, một gian buồng theo đúng nghĩa của nó để thóc gạo, hòm xiểng, ra
khoá vào mở, người ngoài không thể tự tiện dòm dỏ; tiếp đến là gian dành
cho con cái nghỉ ngơi, cũng khá rộng và thoáng mát. Dẫy nhà ngang phía
tay trái làm bếp núc, đặt cối xay thóc, giã gạo và để vật dụng làm lụng
trong nhà, ngoài đồng. Ngôi nhà xây đặc kiểu ngày xưa, mà ngày nay các
nhà kiến trúc, đã tân kỳ lại hay hoài cổ, vẫn gọi là biệt thự cổ, nghe vừa
sang lại vừa có vẻ sành chơi. Xung quanh nhà, từ ngõ vào sân, từ sân ra cầu
ao, rồi ra vồng, đều xây gạch hết các lối đi. Đúng như ông Mải nói với Cải
hôm đầu tiên anh xuống chơi, sau ngày về nhận chức Bí thư Huyện, nhà
Thuật không còn một lối đi nào không xây, dễ Chánh Bậc giàu nhất Xã này
ngày xưa cũng không có dinh cơ xây khắp trong nhà ngoài sân, vườn vồng
như nhà Chủ tịch Thuật bây giờ. Bên ngoài, cách một cái sân lát toàn gạch
vuông đỏ au là bức tường hoa chạy đối diện với nhà trên, cũng chia làm
năm gian tường theo năm gian nhà, hai gian bên đắp nổi mỗi gian một hình
hoa thị to như cái chiếu, còn gian chính giữa đắp chữ thọ có hai cuốn thư
hai bên. Sau bức tường hoa là một hàng cau cũng đủ năm cây, không biết
