Vùng đó nước ruộng mênh mông nước ăn thiếu. Mọi thứ trong cái ao.
Múc nước lên trong cái ang đánh phèn cho trong để ăn. Nước dưới ao tắm
giặt, rửa tay chân, vo gạo rửa rau múc lên đánh phèn là ăn được. Cứ thế ăn
uống luẩn quẩn mà sống. Đêm nằm nghe cá quẫy ngoài ruộng. Chân mẹ
thũng ra vì quanh năm phải băng bó vì nước ăn chân. Cũng vẫn sống được.
Cho đến một hôm cả cha cả mẹ đang ở ngoài đồng. Mưa giông. Sét đánh
nhoàng vào đám người đang trú dưới đám cây trơ trọi. Chết cả đám, trong
đó có cha và mẹ. Họ hàng xa gần bán cái nhà tranh được mấy chục đồng
làm lộ phí, đưa thằng bé lên thị trấn miền núi. Một người họ xa làm ở bưu
điện huyện nhận thằng bé kèm theo vài chục đồng. Ưu tiên đứa bé mồ côi
thay chân ông thương binh vẫn đưa thư ở phía bắc huyện. Thế là đời đưa
thư đưa cha lên lưng chừng trời, xuống dưới chân núi, vào bản, vào trại,
vào thung lũng xa. Bàn chân trầy trụa. Da xám đen như da trâu. Lưng còng
xuống mà không hiểu vì sao lại còng? Vì ruộng bậc thang hay sao? Những
năm Mỹ đánh ra Bắc, máy bay ào ào dưới xuôi. Ở đây chỉ nghe bom nổ xa
xa. Cứ như thế cần mẫn với đời đưa thư. Chiến tranh phía Nam - chiến
tranh phía Bắc. Báo Nhân Dân, báo Văn Nghệ đều đặn đưa lên lưng chừng
trời. Khi con ra đời ông bà cho cả một lồng gần chục con gà... Cứ thế con ạ.
Cha chưa bao giờ đánh mất một phong thư
của ai...
***
Có lẽ vì thế mà hai chị em tôi thường ứa nước mắt khi nhìn cha.
Người cha nhỏ thó, đen đủi chỉ có đôi mắt là làm chúng tôi không bao giờ
nói dối cha. Mắt cha còn tinh. Cái nhìn thẳng, hơi ngước lên. Có lẽ vì hay
leo ruộng bậc thang.
Cả thị trấn miền núi xao xác vì có bãi vàng. Nguời ta kiếm tiền nhu
nuớc chảy. Túi ai cũng ðầy ắp. Rồi con bão số ðề, bão cờ bạc từ duới xuôi
ào lên vét sạch. Nguời ta giàu rồi nghèo. Lại giàu lên rồi nghèo ði. Hai chị
em tôi bảo nhau theo guong cha, cứ nguớc lên mà ði... Học ðại học ở thành
