BÃO TÁP CUNG ĐÌNH - Trang 152

giáo. Ta thấy trong hàng nho sinh nước mình, các ông chỉ có sùng thượng
đạo nho, miệt thị các đạo khác. Thế là không đúng. Mỗi đạo có một cái hay
riêng khác biệt. Cũng như nhờ vào sự khác biệt tính tình tư cách giữa người
này với người khác, mà cuộc đời thêm phong phú. Cho nên chớ có mong
rằng, ở thế gian chỉ nên có một đạo. Đó là sự thoái hóa của trí tuệâ loài
người. Ta sẽ mời cư sĩ Phùng Tá Thang sang bên Quốc học viện, giúp thêm
các ông về phần Lão - Phật. Các ông nên nhờ Nho - Lão - Phật đều không
phải là những tôn giáo, với các giáo điều khép kín như những ngôi đền
thiêng. Đó là những dòng sông chảy xiết chứ không phải ao tù. Hẳn ông
biết tinh hoa của Nho giáo là ở Kinh Dịch. Yếu nước của Phật giáo lại ở
Kinh Lăng già. Còn Đạo đức kinh là căn cốt của đạo Lão. Nhà vua chợt
dừng lời, nhìn thẳng vào quan Quốc học viện với vẻ nghiêm khắc, Thái tôn
nói:
- Ta mong công lao các ông nuôi dạy đám nho sinh này, không phải để họ
trở thành những con vẹt. Và như chợt nhớ ra điều gì, nhà vua liền hỏi:
- Này Phạm Ứng Thần, ta hỏi ông, về lịch sử ông dạy cho các nho sinh học
sách gì?
- Tâu bệ hạ, từ trước môn lịch sử vẫn lấy kinh Xuân –Thu làm gốc.
Thái tôn nghiêm sắc mặt:
- Này quan thượng thư tri Quốc tử viện, ông là người Đại Việt hay dân Đại
Hán?
Ta hỏi ông, nước mình không có lịch sử sao? Ta không ngờ các ông lại ngu
tối đến thế. Các ông tự trói mình để rồi biến cả học giới nước nhà thành
một lũ vong quốc nô. Thật là nhục nhã cho cả một nền giáo dục quốc gia.
Nhìn trừng trừng vào Phạm Ứng Thần, nhà vua gặng hỏi:
- Tổ tiên của ngươi là Bàn Cổ, là Nghiêu, Là Thuấn, là Hạ, là Vũ chăng?
Nhà vua lại thầm thì nói, như tự nói với mình – Đành rằng ta phải mượn
kinh, sách ngoài mà học. Nhưng là học cái đạo lý minh triết để khai sáng
cho chính mình, chứ không phải học để tự biến mình thành kẻ phụ thuộc.
Như không kìm nén được, nhà vua lại hỏi:
- Này Phạm Ứng Thần, người nói cho ta hay, kinh Xuân – Thu viết những
gì?