BÃO TÁP CUNG ĐÌNH - Trang 227

phía nam.
Thái tôn gật gù vẻ đăm chiêu suy nghĩ. Một lát, nhà vua hỏi:
- Thưa Quốc công, theo ý cháu, trước sau rồi người Thát-đát cũng chiếm
được Trung Hoa. Song, chiếm cho hết được dải đất mênh mông ấy không
phải là chuyện một mai một chiều có thể làm nổi. Vì vậy ta vẫn còn có thời
cơ lo việc giữ nhà.
- Tâu hoàng thượng, đúng như vậy. Nhà Tống tuy yếu hèn, nhưng dân Tống
và lớp sĩ phu không dễ gì khuất phục nổi họ. Bên kia biên ải im ắng lắm.
Lính Tống nhút nhát, nhu nhược. Lỡ có việc gì tranh chấp xảy ra ở vùng
biên thuỳ, các biên tướng Tống thường làm ngơ hoặc nhượng bộ. Còn biên
ải phía tây nước Đại Lý do quân Thát-đát chiếm giữ, cũng không có động
tĩnh gì. Có điều ta phải đề phòng. Thát-đát có lối đánh kỵ binh sở trường.
Quân tinh nhuệ lại thiện chiến, mỗi ngày chúng có thể tiến hàng trăm dặm,
thoắt tới, thoắt lui, xuất quỷ nhập thần, khiến quan quân Tống phải lao đao.
Tâu hoàng thượng, bấy lâu thần đang canh cánh lo cách đánh, đỡ thế nào để
quân kia không phát huy được cái sở trường của nó.
- Dạ, việc đó chú nên hiệp các tướng lại mà bàn. Chú phải lo cử lính viễn
thám cải dạng đi sâu vào đất Thát, xem xét việc tổ chức binh, lương, quân
mã, quân bộ, quân thuỷ và phương lược dụng binh của họ thế nào, để còn
liệu cách chống đỡ. Thưa chú, việc này lớn lắm, quan hệ đến sự mất còn
của nhà nước Đại Việt. Chú thử xem sức quân, lòng dân như thế, liệu quân
Thát vào cõi, ta có đủ sức đánh không?
- Tâu bệ hạ, lòng bệ hạ yêu dân như con. Luôn lo lắng chăm chút cho họ.
Chắc họ cũng chỉ mong có dịp để tỏ lòng trung với nước. Xin bệ hạ cứ bình
tâm. Thần xin tận lực lo việc này. Dạ, bữa nay đến gặp bệ hạ, xin tâu có
mấy việc như vậy. Chào bệ hạ, chú về.
Thái tôn toan đứng dậy tiễn Trần Thủ Độ, chợt nhớ ra điều gì. Nhà vua giơ
tay ngăn lại:
- Thưa Quốc công, hai khoa thi trước, nhà nước cũng lựa được khá nhiều
anh tài. Nay bổ dụng đã hết. Vả lại để cho kẻ sĩ đua tài ra sức giúp nước,
cháu định từ nay, việc thi thái học sinh cứ bảy năm một lần. Dạ, theo cháu
sớm hơn nữa e không được, mà muộn hơn chắc nhiều người nản. Nếu chú