Từ lâu, tôi cũng đã suy nghĩ về con đường tiến lên của cách mạng miền
Nam. Bọn Việt gian đầu sỏ ngày một phản động, ngày một lệ thuộc vào
Mỹ. Chúng phản đối tổng tuyển cử hiệp thương thống nhất đất nước, chúng
đàn áp nhân dân, âm mưu Bắc tiến... Nhân dân miền Nam đã đấu tranh.
Nhưng phương hướng, phương thức...? Nghĩ lung mà chưa thấy. Khi được
nghe phổ biến, tôi khoái nhất điều này.
Hôm nghe phổ biến, nằm thao thức suốt đêm.
***
Mồng sáu tết âm lịch năm Kỷ Hợi (1959) địch chuyển đồng chí
Nguyễn Đức Thuận đi Ôma - tức Tổng nha cảnh sát trung ương - làm lại hồ
sơ. Ở Ôma, bọn địch lại hăm dọa, dụ dỗ, tra tấn, nhưng đồng chí vẫn không
hề khai một lời nào. Chừng một tháng chúng đuổi đồng chí về Gia Định.
Ngày 20-3-1959 địch đưa đồng chí đi Thủ Đức. Tại đây địch đang bắt tù
chính trị học tập "tố cộng". Chiều hôm đó, mấy người trong "ban đại diện"
và "ban học tập" của "trại" E đến báo đồng chí "học". Đồng chí không
"học" vì không thể ngồi nghiêm chỉnh nghe chúng chửi Đảng, đề cao
chúng. Tối hôm ấy, đồng chí hỏi dò biết được anh em Gia Định đến Thủ
Đức chống "học" công khai, gay gắt từ đầu, bị địch nhốt hầm khói. Đồng
chí Thuận chủ trương chống "học" theo cách của mình, tranh thủ tìm hiểu
tình hình. Hết người của địch đến dụ, lại "người của ta" tới khuyên. Đồng
chí đấu tranh phê phán những quan điểm sai lầm của các đồng chí Thủ
Đức. Đồng chí không ở tổ nào, cứ "xé rào" liên hệ với anh em, và được
biết: phong trào chống "học" không lên được vì "Trung tâm ủy ở đây chủ
trương học". Cuối cùng anh Đ bí thư Trung tâm ủy gặp đồng chí Thuận
khuyên "học", đưa ra những lý lẽ "trường kỳ mai phục", "tránh bộc lộ lực
lượng", "hòa mình với quần chúng" v.v... Đồng chí Thuận giữ vững lập
trường nguyên tắc của Đảng đấu tranh lại, phân tích sai lầm của Trung tâm
ủy. Suy tính kỹ, đồng chí không thi hành nghị quyết của Trung tâm ủy, kiên
quyết giữ uy tín của Đảng và khí tiết đảng viên. Địch đánh hơi biết chuyện,
