tử hình. Từ năm 1955 đến 1959, chúng đưa tù chính trị ra xử ở tòa rất ít.
Sau ngày có luật 10/59, tù án mới nhiều hơn.
Tù can cứu là những người bị bắt không có tang vật, chứng cứ, phần
lớn là người kháng chiến cũ. Với chính sách càn quét, "thi đua" bắt bớ của
Diệm, số tù can cứu chật ních trong các nhà tù, các đồn bót. Từ sau luật
10/59, số tù án tăng lên vòn vọt nhưng số tù can cứu cũng không vì thế mà
giảm đi.
Nhà tù nhốt tù can cứu là một thứ trại tập trung theo kiểu trại tập trung
của Hítle. Mỹ - Diệm đã lập nên ở miền Nam một hệ thống trại tập trung
như thế với cái nhãn hiệu "trung tâm cải huấn". Và đó cũng là chỗ khác
nhau giữa chế độ Mỹ - Diệm với chế độ thực dân Pháp: thực dân Pháp mãi
đến chiến tranh thế giới thứ hai mới dồn những người tù chính trị cũ và
những người tình nghi chính trị vào trại tập trung Chợ Chu, Bá Vân và một
vài nơi khác, mỗi trại giam chừng vài ba trăm người. Còn Mỹ - Diệm thì
ngay sau ngày hòa bình được lập lại đã dựng lên nhan nhản ở mọi chốn mọi
nơi, trên một nghìn trại tập trung đủ các cỡ.
Dưới chế độ Diệm, tù án thuộc Bộ tư pháp ngụy quyền quản lý, mặc
quần áo màu xanh có đánh số tù và do công an, cảnh sát coi giữ. Ở Côn
Đảo, từ năm 1954 vẫn còn 500 tù án do giặc Pháp giấu đi không trao trả lại
ta. Đến năm 1959, thì số tù án ở Côn Đảo lên đến hàng ngàn và nay thì tới
con số vạn.
Tù can cứu thuộc Bộ nội vụ ngụy quyền quản lý, thường mặc quần áo
màu đen, do cả lính bảo an và công an cảnh sát coi giữ. Địch nói thời hạn
giam giữ tù an trí lâu nhất là hai năm, nhưng thực tế, hết hai năm này, ký
giam hai năm nữa, lại hai năm nữa, cứ như vậy, thời gian giam giữ kéo dài
đến hết đời người tù. Hầu hết tù can cứu ở Côn Đảo là đảng viên, quần
chúng cách mạng. Ngoài ra, cũng có một số rất ít những phần tử thân Mỹ
chống Diệm trong đảng Đại Việt, Quốc dân đảng, đảng Long Châu v.v...
