Nguyễn Hiến Lê
Bảy bước đến thành công
TỰA
Nhìn nền trời thăm thẳm, lấp lánh sao vàng, người phương Tây tò mò
muốn biết trên những vì tinh tú đó có gì và tìm cách chinh phục không
trung để đến tận nơi quan sát thế giới huyền bí, xa xăm đó; còn người
phương Đông ta chỉ nghĩ tới sự bé nhỏ của thân mình, sự yếu ớt của sức
mình và cảnh phù du của đời mình. Họ chinh phục Thiên nhiên thì ta khuất
phục Thiên nhiên. Mọi việc từ việc nước, việc nhà, tới việc ăn, việc uống, ta
đã đều cho đã có Hoá công sắp đặt trước, gắng sức chẳng những đã vô ích
mà còn trái đạo Trời nữa. Họ phấn đấu, tiến thủ, còn ta uỷ mị, an phận.
Nhiều khi chúng ta cũng phải nhận rằng có số phận thật. Có những việc
xảy ra trong đời mà ta chưa thể giảng được và cho là tại số. Khoa học sau
này có giảng được không, chưa biết. Nhưng ta biết chắc một điều là phần
động chúng ta đều không rõ trước được số ta sẽ ra sao hết. Vì chính khoa
tướng số cũng nhận rằng Số không phải là cái gì chắc chắn như hai với hai
là bốn, rằng Số vẫn có thể dùng sức người mà sửa được. Điều đó, may cho
chúng ta vì nếu biết chắc đời ta Trời bắt sao phải chịu vậy thì kiếp trần này
còn có chi đáng sống không? Còn việc chi đáng làm không?
Vậy số mạng, cái bí mật của Hoá công chưa hiểu được ấy, cũng chỉ như
một luồng nước. Ta không biết chắc nó sẽ qua đông hay qua tây, và nếu
muốn, ta vẫn có thể chống với nó. Thế thì thái độ của ta nên ra sao? Nên
như cánh bèo chơi vơi trên dòng, mặc cho gió táp sóng dồi, may mà tới
được một bến có hoa có lá thì càng hay, chẳng may trôi ra biển cả, chìm
xuống vực sâu thì cũng đành ư? Hay như con cá tìm nơi nước trong sóng
lặng mà tới, vẫy vùng giữ dòng; nước xuôi thì mau đến mà nước có ngược
cũng không bị lôi cuốn vào nơi vô định?
