BẢY BƯỚC ĐẾN THÀNH CÔNG - Trang 131

sinh hoạt cộng đồng mà vài tổ chức tôn giáo đã theo?”. Vậy muốn lý luận
cho sáng suốt, phải bỏ thành kiến đi, thu thập đủ các dữ kiện rồi bình tâm
xét từng sự kiện một trước khi kết luận.

Đi đâu, bạn cũng nghe thấy mọi người bàn về hiến pháp, về chính trị, mà
trong số đó, có bao nhiêu người đã học luật? Bao nhiêu người bàn về làm
ăn, buôn bán ở nơi này nơi khác mà họ có biết chút xíu gì đâu? Phần đông
người ta suy xét bằng thành kiến, rất ít người lý luận một cách sáng suốt.
Tật ấy chung cho mọi người.

Khoa học dạy ánh sáng mặt trời và không khí trong sạch là những điều kiện
cần thiết cho sức khoẻ. Hết thảy chúng ta đều tin như vậy. Nhưng đó cũng
chỉ là một thành kiến nữa, vì mới rồi có người cất một toà nhà cao lớn mà
không đục một cửa sổ nào hết. Suốt ngày dùng đèn điện, còn không khí thì
do máy điều hoà không khí đưa vào. Thế mà những người ở trong đó cũng
mạnh khoẻ như thường.

Vậy muốn lý luận, ta phải bỏ những thành kiến và chịu khó suy nghĩ.

Gặp một đoạn văn tối tăm, bạn hãy rán kiếm hiểu nghĩa, phân tích ra nhiều
ý, xem từng ý một, rồi sắp đặt lại theo thứ tự hợp lý, sau cùng diễn lại
những ý đó một cách rõ ràng và ngắn hơn. Công việc đó rất có ích lợi và
thú vị.

Khi nghiên cứu một vấn đề, ta đừng bỏ sót một phương diện nào hết. Có
khi chỉ vì quên không xét một phương diện mà ta thất bại. Ta thấy một
người kia đặt một bàn bi-da trong một tiệm nước chẳng hạn, kiếm được rất
nhiều tiền. Ít lâu sau, người ấy đi nơi khác làm ăn, ta cũng đặt bàn bi-da ở
tiệm đó. Vậy mà ta có thể thất bại được vì ta quên rằng món tiêu khiển ấy
hồi trước là mới, bây giờ là cũ, người ta chán rồi, không muốn chơi nữa.

Lại có khi người ta kết luận lầm vì dùng lầm tiếng. Ví dụ anh John bảo ta: