lệnh cha mẹ, ông không tha thứ cho cha mẹ tôi, và nhiều năm sau đó ông
qua đời mà không một ai trong gia đình tôi từng gặp lại ông.
Bởi thế tôi không vào căn phòng nghỉ, giờ đây đóng cửa, của ông chú
Adolphe nữa, và sau khi đã la cà quanh gian bếp hậu, khi Françoise xuất
hiện trên sân trước, bảo tôi rằng: “Tôi sẽ để cô phụ bếp phục vụ cà phê và
mang nước nóng lên, tôi phải nhảo sang bên bà Octave”, tôi quyết định vào
nhà và lên thẳng phòng mình để đọc sách. Cô phụ bếp là một nhân vật trừu
tượng, một chế định thường trực, được sự phân công phân nhiệm bất di bất
dịch đảm bảo cho có một thứ bản sắc và tính liên tục, thông qua một chuỗi
kế tiếp những hình thái nhất thời mà cô hóa thân vào: vì chúng tôi không
bao giờ có cùng một cô phụ bếp hai năm liền. Cái năm mà chúng tôi ăn rất
nhiều măng tây, cô phụ bếp thường chịu trách nhiệm “làm lông” những đọt
măng là một con người ốm yếu tội nghiệp, mang thai đã khá nhiều tháng khi
chúng tôi về vào dịp lễ Phục sinh, thậm chí mọi người ngạc nhiên sao
Françoise lại để cô đi mua bán và làm nhiều việc thế, vì cô bắt đầu khệ nệ
mang trước bụng chiếc giỏ bí ẩn, mỗi ngày một đầy thêm, mà ta đoán được
hình dạng đẹp đẽ dưới những tấm áo khoác lụng thụng. Các áo khoác này
gợi nhớ những tấm áo choàng phủ lên một vài nhân vật biểu tượng của
Giotto mà ông Swann đã cho tôi các bức ảnh chụp. Chính ông Swann đã
khiến chúng tôi để ý đến điều này và khi hỏi thảm về cô phụ bếp ông bảo
chúng tôi: “Sức khỏe Nàng Bác Ái của Giotto thế nào?
“ Vả lại bản thân cô
gái tội nghiệp, do mang thai mà béo lên, cho đến cả khuôn mặt, cho đến cả
hai má xệ thẳng xuống và vuông vức, quả thật khá giống các nữ đồng trinh,
đẫy đà và có tướng đàn ông, các bà nạ dòng thì đúng hơn, những dạng mà
các Đức Tốt được nhân cách hóa tại quảng trường Arena. Và giờ đây tôi
hiểu ra rằng các Tật Xấu và Đức Tốt ở Padoue còn giống cô theo một cách
khác nữa. Cũng như hình ảnh cô gái này được khuếch trương bởi biểu tượng
bổ sung cô mang trước bụng, như một vật nặng nề và đơn giản, mà chẳng có
vẻ hiểu được ý nghĩa của nó, mà chẳng điều gì trên mặt cô diễn tả cái đẹp và
tinh thần của nó, thì giống như vậy bà nội trợ béo tốt được miêu tả tại Arena
bên dưới cái tên “Caritas”
mà phiên bản được treo trên tường phòng học
của tôi, ở Combray, thể hiện đức tính này mà chẳng có vẻ ngờ đến chuyện
