gia đường đột và vụng về của phần còn lại của cơ thể. Cái bài thể dục sơ
đẳng đơn giản của người thượng lưu chìa tay vui vẻ với chàng trai trẻ lạ lẫm
được dẫn đến giới thiệu với mình và dè dặt nghiêng mình trước vị đại sứ mà
mình được đưa đến giới thiệu, cuối cùng, từ lúc nào không biết, đã truyền
sang toàn bộ thái độ xã giao của Swann, thành thử, đối với những người
thuộc một môi trường thấp kém hơn mình, như vợ chồng Verdurin và bạn bè
họ, theo bản năng, ông tỏ ra vồn vã, chủ động làm thân trước, điều mà, theo
họ, bọn “chán ngắt” thường tránh né. Ông chỉ có một lúc tỏ ra lạnh lùng với
bác sĩ Cottard: thấy ông ta nháy mắt với mình và tủm tỉm cười với một vẻ
lập lờ trước cả khi họ có dịp nói với nhau (điệu bộ mà Cottard gọi là “để
xem sao”), Swann tưởng ông bác sĩ có lẽ nhận ra mình vì đã cùng có mặt ở
một chốn vui chơi nào đó, mặc dù bản thân ông rất ít khi lai vãng những nơi
ấy, vốn chẳng bao giờ thuộc giới ăn chơi phóng đãng. Thấy cái cung cách
ám chỉ ấy thật khiếm nhã, nhất là trước mặt Odette, khiến nàng có thể nghĩ
xấu về mình, ông làm mặt lạnh như băng. Nhưng khi biết thiếu phụ đang ở
gần mình là Cottard phu nhân, ông bèn nghĩ một ông chồng trẻ thế ắt chẳng
tìm cách ám chỉ những thú tiêu khiển kiểu ấy trước mặt vợ mình; và ông
thôi không gán cho cử chỉ nhấm nháy của ông bác sĩ cái ý nghĩa ông ngờ
ngợ lúc ban đầu nữa. Tay họa sĩ thì lập tức mời Swann cùng Odette đến
thăm xưởng vẽ của mình, Swann thấy anh ta dễ thương. “Không khéo người
ta lại ưu đãi ông hơn cả tôi đấy,” bà Verdurin nói bằng một giọng vờ như
ghen tị, “và người ta sẽ khoe với ông bức chân dung Cottard cũng nên
(chính bà đã đặt tay họa sĩ vẽ bức này). Nhớ đấy, ngài ‘ngài’ Biche
“ bà
nhắc nhở tay họa sĩ, mà việc gọi anh ta bằng monsieur là một câu đùa dành
riêng, “phải thể hiện cho ra cái nhìn dáng yêu, cái khía cạnh vi tế, ngộ
nghĩnh của con mắt. Cậu biết đấy, điều tôi muốn có nhất là nụ cười của ông
ta, điều tôi yêu cầu cậu, đó là chân dung nụ cười của Cottard.” Và vì thấy
cụm từ này là đặc sắc, bà liền nhắc lại thật to để đảm bảo chắc chắn là nhiều
quan khách nghe thấy và thậm chí, viện một cớ vu vơ, còn gọi một số lại gần
mình hơn trước khi nhắc lại. Swann yêu cầu được làm quen với tất cả mọi
người, kể cả một bạn cũ của vợ chồng Verdurin, Saniette, ông này do tính
tình rụt rè, giản dị và tốt bụng, đã mất hết ở mọi nơi sự trọng thị mà trước
