bác sĩ Cottard. Đó là một nhà bác học sống bên ngoài cuộc đời thực tế, tự
ông ta không biết giá trị của sự vật và ông ta chỉ dựa vào những gì chúng ta
nói về chúng.” “Tôi đã nhận thấy thế, nhưng tôi chưa dám nói với mình,”
ông Verdurin đáp. Và vào ngày đầu năm sau, thay vì gửi cho bác sĩ Cottard
một viên hồng ngọc trị giá ba ngàn quan với mấy chữ “thứ này chả đáng là
bao”, ông Verdurin mua một viên đá tái tạo giá ba trăm quan, khéo léo ngụ ý
rằng chẳng dễ gì thấy dược một viên đá quý như thế.
Khi bà Verdurin thông báo là ông Swann sẽ tới dự dạ tiệc, ông bác sĩ
kêu lên: “Swann!” với một âm sắc mà sự ngạc nhiên làm cho trở nên thô lỗ,
vì chút tin vặt vãnh nhất bao giờ cũng khiến con người tưởng mình luôn sẳn
sàng đón nhận tất thảy ấy bị bất ngờ hơn ai hết. Và khi không thấy ai trả lời,
ông gào lên: “Swann! Swann là ai vậy!” với một nỗi lo âu dâng lên đến cực
độ, song đột nhiên dịu hẳn xuống khi bà Verdurin nói: “À, người bạn mà
Odette đã nhắc đến với chúng ta đó.” “Ổ, phải, phải, thế thi tốt thôi,” ông
bác sĩ yên tâm đáp. Còn tay họa sĩ thì khoái việc Swann trở thành tân khách
ở nhà Verdurin vì anh ta đoán rằng Swann phải lòng Odette và anh ta vốn
thích cổ vũ những cuộc huê tình. “Không gì làm tôi vui hơn việc tác thành
các cuộc hôn nhân,” anh ta rỉ tai tâm sự với bác sĩ Cottard, “tôi đã thành
công nhiều đám, kể cả giữa đàn bà với nhau.”
Khi nói với vợ chồng Verdurin rằng Swann rất “smart
“, Odette đã
khiến họ sợ rằng đây sẽ là một kẻ “chán ngắt”. Trái lại, ông đã gây cho họ
một ấn tượng rất tốt mà sự giao du thường xuyên của ông trong giới thanh
lịch, ngoài tầm hay biết của họ, là một trong những nguyên nhân gián tiếp.
So với những người chưa bao giờ giao tiếp với giới thượng lưu, kể cả những
người thông minh, ông có một trong những ưu điểm vượt trội của những
người đã ít nhiều sống trong giới đó, ấy là thôi không vì niềm ham muốn
hoặc nỗi khiếp sợ nó gây cho trí tưởng tượng mà tô điểm cho nó mỹ miều
hơn, và coi nó chẳng quan trọng gì. Sự hòa nhã của họ, tách biệt khỏi thói
trưởng giả học làm sang và nỗi sợ tỏ ra quá hòa nhã, trở nên độc lập, có cái
thanh thoát, cái duyên dáng trong động tác của những người mà chân tay
mềm mại luôn thực hiện chính xác những gì họ muốn, khỏi cần đến sự tham
