Tại bữa ăn tối đó, ngoài những thực khách quen thuộc, còn có Brichot
, một giáo sư trường đại học Sorbonne, ông này đã gặp ông bà Verdurin ở
suối nước khoáng và ắt sẽ năng lui tới nhà họ nếu những chức trách giảng
dạy và những công trình học thuật không làm cho những khoảnh khắc tự do
của ông trở nên rất hiếm hoi. Bởi lẽ ông tò mò ham biết, mê tín đời sống, cái
đặc điểm này kết hợp với một chút hoài nghi đối với đỗi tượng nghiên cứu
của chính mình thường đem lại cho một số người thông minh trong bất kỳ
ngành nghề gì – thấy thuốc không tin y học, thầy giáo trung học không tin
bài tập tiếng La tinh – cái thanh danh là đầu óc rộng rãi, xuất sắc, thậm chí
là ưu việt. Ở nhà Verdurin, ông làm ra vẻ tìm kiếm những so sánh trong
những gì là thời sự nhất khi ông nói về triết học và lịch sử, trước hết vì ông
nghĩ rằng những môn này chỉ là bước chuẩn bị để vào đời và ông tưởng
tượng mình sẽ tìm thấy trong hoạt động của cái “tiểu thị tộc” sự thực hành
những điều mà cho tới nay, ông chỉ biết trong sách vở, và rồi, có lẽ cũng vì
trước kia được khắc sâu trong trí vả đến nay, vẫn gìn giữ một cách vô thức,
sự tôn trọng đối với một số đề tài, ông nghĩ mình có thể lột xác hàn lâm
bằng cách cùng họ làm những điều táo bạo mà kỳ thực, chỉ có vẻ táo bạo vì
ông vẫn nguyên hàn lâm.
Ngay từ đầu bữa ăn, khi ông De Forcheville, được xếp ngồi bên phải bà
Verdurin trong trang phục trịnh trọng để đón “khách mới”, nói với bà: ”Thật
độc đáo, chiếc áo dài trắng này!”, ông bác sĩ, luôn ở tư thế không ngừng
quan sát vì ông rất tò mò muốn biết cái mà ông gọi là một tay họ “de” mồm
ngang mũi dọc ra sao và tìm cơ hội thu hút sự chú ý của vị khách và tiếp cận
ông ta hơn, bèn chộp ngay lấy chữ “trắng (blanche)” và không cất mũi lên
khỏi đĩa thức ăn của mình, thốt ra: ”Blanche? Blanche de Castille
?” rồi
đầu vẫn không nhúc nhích, lén đưa những tia mắt tươi cười và phân vân, hết
liếc sang phải, lại sang trái. Trong khi Swann cố gắng một cách đau đớn để
mỉm cười mà không được, chứng tỏ ông thấy ngón chơi chữ đó là ngớ ngẩn,
thì Forcheville cùng một lúc tỏ ra vừa sành điệu thưởng thức sự tinh tế của
câu đùa hóm hỉnh, vừa biết phép xã giao bằng cách kiềm chế đúng mức sự
khoái hoạt của mình, và sự thẳng thắn ấy làm bà Verdurin rất hài lòng.
