Sự điều hành mất cân đối đó cũng được “bên dưới” nhận thấy và nó gây
nên những vấn đề Liên Xô, sau những lần tiếp xúc với các bí thư BCHTƯ,
các cán bộ của bộ máy BCHTW đều có những thắc mắc của mình.
- Có chuyện gì ở chỗ các anh? – họ thắc mắc. – Tại sao bộ máy lại ngừng
hoạt động? Chung tôi thường xuyên mất liên hệ với Trung ương.
Gorbachov luôn tránh gặp chúng tôi, lảng tránh những vấn đề về tương lai
của đảng, mà điều chủ yếu là ông ta không giải quyết các vấn đề do cuộc
sống đặt ra”. Một bộ phận của bộ máy nằm ngoài ảnh hưởng của khuynh
hướng phá hoại cũng đã có lúc định chống lại đường lối của Gorbachov, và
cũng đã từng hành động để sửa chữa những khuyết điểm, song đã quá
muộn nên những nỗ lực của họ đã không còn thích hợp. Sự phối hợp các
mối quan hệ thông tin đang diễn ra theo chiều hướng bất lợi đã dẫn tới ý
định như việc thông qua Quyết nghị của Ban bí thư BCHTW ĐCS Liên Xô
ngày 28 tháng 5 năm 1991 “Về cải thiện các mối quan hệ thông tin trong
ĐCS Liên Xô”. Tuy nhiên, những thay đổi đã từng có thể được chấp thuận
trong những hoàn cảnh khác thì giờ đây đã không đạt được kết quả nào.
Giữa việc thông qua những quyết nghị, cho dù chúng có đúng đắn sâu sắc
về bản chất và rất đúng lúc, với sự tồn tại trong thực tế đã có một hố sâu
ngăn cách. Sự ngăn cách đó là không một ai chịu trách nhiệm thực hiện.
Trước đây, nếu quyết định không được chấp hành, cho dù vì có những lý do
khách quan, đều bị trừng phát rất nghiêm khắc: trước năm 1956 là bị tước
đi mạng sống, còn những năm sau đó là chỉ bị tước thẻ đảng – điều này
cũng đồng nghĩa với việc chấm dứt con đường hoạn lộ và danh dự cá nhân.
Còn bây giờ người ta không đếm xỉa đến biện pháp trừng phạt “Thẻ đảng ở
trên bàn. Xin mời, bản thân tôi cũng nghĩ là anh đã giúp tôi đấy”.
Một khi đã tuyên bố ở cấp độ hiến pháp rằng toàn bộ quyền lực trong đất
nước thuộc về Đại hội đại biểu nhân dân Liên Xô, thì điều đó cũng có phần
đúng đắn về mặt luật pháp, song xét theo quan điểm lãnh đạo thì điều đó vô
cùng phi lý. Một Đại hội do vị quan chức đầy kinh nghiệm như A. I.
Lukianov lãnh đạo chỉ toàn quan tâm tới việc thiết lập những đặc quyền
cho mình.
