ĐCS Liên Xô do Bộ Chính trị đứng đầu nghỉ hưu và không bầu lại họ vào
thành viên các cơ quan lãnh đạo đại hội do đã thất bại trong công tác hoàn
thành Chương trình lương thực và các nghị quyết của Đại hội ĐCS Liên
Xô, nghị quyết của Hội nghị XIX. Tôi đề nghị biểu quyết”. Gorbachov đã
lúng túng một lúc, để mất đi khả năng hùng biện của mình, đứng bất động
trước một đống micro, dường như đang bị ghẹn. Sau đó, ông ta nói với một
vẻ thiếu tự tin: “Tôi nghĩ rằng vấn đề này… ta sẽ quay lại sau, các đồng chí
nhỉ?”. Trong phòng họp có một ai đó nói lớn: “đồng ý”. Vậy là vấn đề nêu
ra được dừng lại ở đó.
Đại biểu Boldyrev đề nghị đưa vào chương trình nghị sự vấn đề: “về
trách nhiệm chính trị của BCHTW ĐCS Liên Xô trước nhân dân”. Một vấn
đề thực sự rất quan trọng! Gorbachov cho biểu quyết: 1022 phiếu thuận.
Vấn đề đã không được thông qua, song rõ ràng là có tới 3/4 tổng số đại
biểu là theo cánh cấp tiến, là kẻ thù điên cuồng của Đảng và cũng là chỗ
dựa của Gorbachov tại đại hội này”.
Cần phải thấy rằng con số này không thật chính xác. Kết quả thăm dò
của nhóm đại biểu Nga, khi so sánh với đại đa số các đại biểu của đại hội,
được đưa ra trước khi tiến hành đại hội – ngày 17 và 18 tháng 6 năm 1990,
đã cho ta thấy một bức tranh như sau: Trong nhiều vấn đề có tính nguyên
tắc, các nhóm thường được chia thành 3/4 và 1/4. Ví dụ:
Vấn đề: đồng chí ủng hộ cho một tương lai nào của Liên Xô? Trả lời:
liên minh (federation) các nước cộng hòa liên bang – 73%; hiệp thương
(conferention) – 13%; kết hợp cả hai hình thức – 8%; khó trả lời – 6%.
Vấn đề: đồng chí ủng hộ nguyên tắc nào trong xây dựng đảng? Trả lời:
theo kinh tế lãnh thổ – 72%; để những người cộng sản quyết định – 21%;
theo lãnh thổ – 7%; vì lợi ích của những người cộng sản (thành lập những
câu lạc bộ đảng – 4%; khó trả lời – 1%.
Vấn đề: đồng chí có đồng ý với những ý tưởng được phát biểu tại đại hội
không?… “trên các phương tiện thông tin đại chúng đang tuyên truyền
những tư tưởng phi chủ nghĩa xã hội?” Trả lời: đồng ý – 75%; không đồng
ý – 18%; khó trả lời – 7%.
