10 năm 1954, báo “Sự thật” công bố “Tuyên bố chung của Chính phủ Liên
Xô và Cộng hòa nhân dân Trung Hoa”, trong đó nói tới việc rút toàn bộ các
đơn vị quân đội Xô Viết ra khỏi vùng Port-Artur -Dalnyi…
“Toàn bộ những gì ở đây (Kvatun) được Nga hoàng, chúng ta và người
Nhật – doanh trại, nhà cửa, kho tàng, đập nước, … trao miễn phí, không
hoàn lại cho người Trung Quốc. Còn những gì chúng ta chuyển từ Liên Xô
tới đây – thì bán”.
A. M. Peniozco, ngồi cạnh tôi, xin phép được hỏi. “Theo tôi hiểu – anh
ta nói – doanh trại và những công trình xây dựng khác là cho miễn phí, thế
còn những thứ chúng tôi đưa vào trong doanh trại, những thứ được gọi là
của cải như: giường, tủ, giá áo, bồn tắm, dụng cụ chữa cháy và cấp dưỡng –
thì bán. Mà những thứ đó, so với nhà cửa, thì chẳng đáng gì. Nói tóm lại,
tài sản gì quý giá thì cho, còn thứ vặt vãnh thì bán?”…
Tại Văn phòng của Xerov (Đại tướng, Chủ tịch KGB – ủy ban An ninh
quốc gia) tôi được biết nhiều chuyện thú vị: Liệu tôi có hiểu hết những gì
Nikita Xergeievich nói khi gặp Bộ Tư lệnh Tập đoàn quân? Tôi trả lời:
“Không hiểu tất cả, nhưng về nguyên tắc tôi hiểu là chúng ta rút lui khỏi
đó”. Xerov nói: “Tôi nhắc lại rằng những gì ở đây sẽ làm không như những
gì đồng chí Khrusov đã nói”.
Lẽ ra tôi đã không dẫn ra đoạn trích vạch rõ hoàn cảnh phản bội của N.
X. Khrusov về lợi ích địa chính trị của Liên Xô, nếu không có tình huống
tương tự xảy ra giữa Bộ tổng Tư lệnh tối cao các Lực lượng vũ trang Liên
Xô và M. X. Gorbachov. Một sự trùng hợp lịch sử. Có một chi tiết là sự
kiện được mô tả xảy ra vào ngày 13 tháng 10 năm 1954! Còn ngày 14
tháng 10 năm 1964, đúng 10 năm sau – N. X. Khrusov phải rời bỏ cương vị
– Bí thư thứ nhất BCHTW và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô.
Ngoài việc “triệt thoái” khỏi các vị trí đóng quân chiến lược, quân đội và
hải quân đã phải chịu “những đòn tấn công từ trên dội xuống” khác: giải trừ
quân bị. “Từ đầu những năm 1960, theo yêu cầu tha thiết của Khrusov,
nhiều tầu chiến lớn của Hải quân đã bị đưa đi phá hủy và nấu thành thép,
nhiều máy bay hạng năng cũng đã bị cắt giảm tối đa và bị phá hủy hoàn
