Những mô tip của các cầu thủ trụ cột
Hồi chuông thứ 3 của vở kịch mang tên “Biến loạn” đã vang lên vào
ngày 17 tháng 6 năm 1991 tại phiên họp của Xô Viết Tối cao Liên Xô. Chủ
tịch KGB Liên Xô V. A. Kiuchkov giải trình cho các đại biểu về bản báo
cáo có tiêu đề “Về những kế hoạch của CIA tuyển dụng điệp viên có thế
lực trong số các công dân Xô Viết” do bộ phận Tình báo đối ngoại soạn
thảo trình xin chữ ký của Iu. V. Andropov. Điều này chỉ xảy ra khi sự tan rã
của Liên Xô đã được ấn định. Không phải 3 ngày diễn ra biến loạn tháng 8
năm 1991, mà chính sự kiện này đã ngay lập tức được coi là bước ngoặt
then chốt.
Vì sao M. X. Gorbachov chấp nhận vai trò của mình trong vở kịch tháng
8 đó, nếu kết cục của nó là một sự tự sát chính trị? Động cơ ứng xử của ông
ta chỉ có thể duy nhất là: ông ta không hề nghi ngờ rằng mình phải tự bươn
chải một mình. Ông ta đã quan niệm một cách sai lầm rằng trong hoàn cảnh
đó chỉ một mình ông ta được lựa chọn, thậm chí còn nhận được những lợi
ích chính trị xứng đáng: “Sự kiện tháng 8 năm 1991 có lôgic và tiền sử của
nó. Nó đã được nhiều người chứ không riêng một mình Gorbachov nghiền
ngẫm và chuẩn bị từ rất lâu trong đó. Bản thân Gorbachov cũng có những
nguyên nhân và mở rộng riêng sâu xa của mình – duy trì và củng cố quyền
lực của cá nhân ông ta bằng bất cứ giá nào. Cần phải loại bỏ nguy cơ lơ
lửng trên đầu mình, xác định cho được “những kẻ tội đồ” của sự suy thoái
kinh tế và của sự tan rã đất nước, tiêu diết bất cứ thế lực nào có khả năng
cản trở những kế hoạch của ông ta vào thời điểm đó”. Nỗi lo sợ của
Gorbachov trên chuyến bay từ Foros trở lại Matxcơva đã được giải thích
bởi chính điều này. Người ta nói với ông ta rằng toàn bộ cuộc biến loạn
được nhằm để loại bỏ những kẻ thủ cựu, rằng chính vị Thủ tướng V. X.
Pavlov đang yêu cầu trao cho mình nhiều quyền lực hơn. Song không chỉ
tất cả những kẻ thủ cựu, mà cả chính Gorbachov cùng bị loại bỏ. Ông ta đã
từng vững tin vào thành công của chiến dịch – bởi tất cả những chiến dịch
nhằm làm cho Liên Xô tan rã, dù lớn hay nhỏ, từ trước đến nay đều diễn ra
