của cuối thập kỷ, nếu như không thể sớm hơn. Liên minh đó sẽ có
những quy mô, tiềm lực kinh tế và tiềm năng sản xuất đủ để vẫn còn là
một cường quốc quân sự hàng đầu, nhưng việc phi tập trung hóa cơ
cấu sẽ kiềm chế khả năng khôi phục chính sách quân phiệt và hiếu
chiến trước đây của nó.
13. Tình hình vừa qua ở Liên Xô và sự đa dạng trong sự tiến hóa gần đây
của nó đang đặt chúng ta trước những phương án có thể phát triển của
các sự kiện trong năm tới:
a) Duy trì tình thế bế tắc hiện nay cũng đồng nghĩa với việc đặt phương
Tây vào thế tiến thoái lưỡng nan nhằm cân bằng tối ưu những lực lượng
chống đối khác nhau. Thế lưỡng nan này có thể trở nên sâu sắc hơn do cuộc
đấu tranh ngày càng tăng cao và nền kinh tế bị rơi vào vòng xoáy. Những
vụ xung đột xã hội tương tự như cuộc đình công của những người thợ mỏ
và sự bùng nổ tham vọng ở Belorus bất cứ lúc nào cũng có thể đẩy tình
hình vào hướng bạo lực công khai hoặc quân quản. Thậm chí, nếu sự việc
không đi tới mức đó, thì nền kinh tế của Liên Xô vẫn ngày càng trở nên sa
sút hơn, còn Gorbachov thì tăng cường cầu cứu phương Tây. Mặc dù Liên
Xô vẫn có thể cố gắng áp dụng những sáng kiến quốc tế mới nào đó, ví dụ
cho vùng Cận đông và trong lĩnh vực kiểm soát trang bị, thì sự phát triển
của những bất ổn nội bộ vẫn làm giảm sút đáng kể tới ảnh hưởng ngoại
giao của họ, và rõ ràng, sẽ cản trở tính hiệu quả của những sáng kiến đó. Sự
phát triển tình hình bất ổn trong nước sẽ gây nên hiệu ứng tiêu cực ở Đông
Âu dưới dạng xóa bỏ những hợp tác về kinh tế và không còn khả năng hình
thành nên một nền tảng mới trong quan hệ Liên Xô – Đông Âu;
b) Ý đồ phục hồi nền độc tài, đối với phương Tây cũng có nghĩa là lặp
lại những sự kiện ở Ba Lan năm 1981, nhưng rõ ràng là sẽ tàn khốc và đẫm
máu hơn. Như trước đây, đất nước vẫn sẽ trong tình trạng què quặt về kinh
tế. Chế độ mới sẽ bảo đảm duy trì sự hợp tác với thế giới còn lại và chắc là
sẽ rút bỏ quân đội ra khỏi Đông Âu. Trên thực tế, đường lối đối ngoại sẽ trở
nên hiếu chiến hơn, nhưng một Liên Xô như thế sẽ không thể khôi phục lại
