Ông Bộc không trả lời tôi mà nói:
- Ông đang đợi cháu. Hôm nay ông thấy khỏe và muốn nói chuyện với
cháu.
- Ông nói đi, cháu sẽ giúp ông.
- Cháu có nhớ chuyện con cá một mắt mà ông kể cho cháu nghe không?
- Có, có! - Tôi đáp vội - Ông muốn bắt nó.
- Đúng vậy. Ông đã tìm cách bắt con cá ấy hơn 50 năm rồi. Nhưng ông
không bắt được. Ông không còn thời gian để bắt nó nữa. Ông không sống
nổi hết mùa xuân này đâu.
Nói đến đó, ông Bộc phải ngừng lại vì ho.
- Hơn 50 năm nay, người ta nghĩ ông là người có tội. Nhưng ông không
có tội. Con cá quả một mắt ở đầm Vực đang giữ trong bụng nó một vật có
liên quan đến ông. Nếu bắt được con cá, ông sẽ lấy lại được vật đó và sẽ
được minh oan. Con cá ấy sẽ minh oan cho ông.
- Vật ấy là cái gì hở ông?
- Ông sẽ kể cho cháu nghe. Chuyện dài
Hơn 50 năm về trước, ông Bộc là một chàng trai. Bố anh cả Bộc là một
ông đồ nho. Ông đồ nho mất sớm, cả Bộc với mẹ. Hàng ngày cả Bộc đi làm
thuê. Đêm lại ra đầm Vực hay sông Đáy kiếm cá.
Năm cả Bộc mười bảy tuổi thì lính Pháp về xây đồn ở làng Giang cách
xóm trại một cánh đồng rộng. Hầu như đêm nào anh cả Bộc cũng nghe
tiếng súng từ lô cốt làng Giang bắn ra. Rồi một đêm, khi đang đơm đó ở
cánh đồng làng, cả Bộc nghe tiếng súng rộ lên liên hồi. Đạn bay đỏ lừ về
phía cả Bộc. Cả Bộc nằm xuống bờ ruộng. Sau đó tiếng súng nổ lác đác và
