BIÊN HÙNG LIỆT SỬ - Trang 109

xuê. Tác giả Đò Dọc, Rừng Mắm mà tình yêu quê hương hẳn không kém
Thái Thụy Vy nên đã đổi tên Đồng Nai thành Bình Nguyên Lộc để làm bút
danh.
Về những nhân vật cận đại sinh trưởng tại Biên Hoà gồm có khá nhiều
người nổi tiếng như giáo sư Nguyễn Ngọc Huy, Thẩm phán Chủ tịch Tối
Cao Pháp Viện Trần Văn Linh, Bác sĩ Trần Ngươn Phiêu, ông Châu Kim
Nhân, đại tướng Đỗ Cao Trí và các nhà thơ Nguyễn Tất Nhiên, Hoài
Khanh, Tô Thùy Yên...Có hai người theo Cộng Sản là kiến trúc sư Huỳnh
Tấn Phát và Huỳnh Văn Nghệ, một giới chức cao cấp quân sự.
Tôi còn nhớ lại trường hợp đặc biệt của Martine Bokassa gây xôn xao dư
luận một thời. Chuyện Thủ tướng Tân Gia Ba Lý Quang Diệu hồi nhỏ được
một người Trung Hoa mang từ Biên Hoà sang đảo sư tử nuôi. Ông ta có trở
về thăm Việt Nam sau khi về hưu.
Nhưng điều đáng chú ý hơn cả là anh Đỗ Khoa Luật tức Thái Thụy Vy
cũng là một nhân vật chính trị hay đúng hơn là có tham gia hoạt động chính
trị bề sâu của một đảng theo chú là giáo sư Nguyễn Ngọc Huy, Chủ tịch
Liên Minh Dân Chủ trong thời Đệ Nhị Cộng Hòa và ở nước ngoài.
Sự thực lịch sử cho chúng ta rõ vùng Nam phần là lãnh thổ Thủy Chân Lạp
trong thế kỷ 17 mà Biên Hoà có tên cũ là xứ Nông Nại Đại Phố. Bước chân
Nam tiến của tiền nhân đã đi qua và kiểm soát suốt từ Quảng Bình tới tận
hạ lưu sông Cửu Long trở nên lãnh thổ hình chử S hiện nay.
Ngày xưa, dù chúng ta phải triều cống Trung Hoa hằng năm và nhận sắc
phong nhưng với hai nước nhỏ hơn là Cam Bốt vá Lào triều đình nhà
Nguyễn có ảnh hưởng quyết định đối với nhà vua của hai xứ đó...Quân đội
của ta đã từng đồn trú trong lãnh thổ của họ với danh nghĩa bảo vệ họ khỏi
bị quân Xiêm La tức Thái Lan ngày nay xâm chiếm.
Sự nghiệp Nam tiến là sự nghiệp thuận chiều tiến triển theo hướng Bắc
Nam của con người trong cuối thời kỳ nông nghiệp thô sơ bắt đầu sang thời
kỳ kỹ nghệ hơi nước và than đá tương đối ngắn.
Anh Thái Thụy Vy ghi lại những nét đại cương về lịch sử kinh tế và con
người của Phiên Trấn và Trấn Biên thuộc Gia Định thành thủa trước, qua