Philippe Girardet
Biết Người
Dịch giả: Phạm Cao Tùng
Phần III - Chương 4
NHỮNG ÁP DỤNG CỦA TÂM LÝ HỌC
TÂM LÝ HỌC VÀ VĂN CHƯƠNG
Chúng ta có thể chia các nhà văn làm hai hạng: những nhà văn có thiên tư và
những nhà văn có tài năng. Xin miễn bàn đến hạng văn sĩ tin rằng họ vừa có
thiên tư, vừa có tài năng.
Song phân biệt như thế nào cũng chưa mấy rõ rệt, vì có vẻ giả tạo. Làm sao
phân biệt ranh giới của thiên tư, của tài năng? Trong lịch sử văn học chúng ta
đặng thấy lắm nhà văn viết thật nhiều song chẳng viết nên văn phẩm nào có giá
trị, nhưng rồi do sự ngẫu nhiên nào đó, họ lại “đẻ” ra một tác phẩm tuyệt tác.
Người ta nói lúc ấy họ gặp hứng hoặc đặng nàng thơ hậu đãi.
Chúng ta hãy thử dùng tâm lý học để xét về vấn đề này.
Những nhà văn làm việc theo phương pháp và những nhà văn làm việc theo
trực giác:
Khi chúng ta nghiên cứu về phương pháp làm việc của các nhà văn, chúng ta
nhận thấy họ chỉ có hai lề lối làm việc: có người làm việc theo phương pháp, có
người làm việc theo “hứng”, theo trực giác.
Ở những người làm việc theo phương pháp, sự cấu tạo văn phẩm của họ nảy nở,
phát triển cách điều hòa, từ lúc cái ý tiên khởi vừa chớm nở trong óc đến khi họ
thảo nên bố cục tổng quát trên mặt giấy. Có thể nói: họ làm việc chung quanh
một ý chánh rồi họ phân chia nó ra từng phần, từng đoạn để tạo ra cái khung
cảnh mà họ sẽ theo đó để viết, để hoàn thành tác phẩm. Họ không bỏ qua một
chi tiết nào, họ bắt đầu viết ở chỗ phải khởi đầu và họ chấm dấu “hết” ở chỗ
phải chấm dứt. Vì thế mỗi ngày họ có thể sản xuất ra đều đều đúng cái số trang
mà họ đã định viết.
Từ lúc cái ý chánh của cốt truyện đã phát hiện trong trí óc, họ có thể tiên đoán
