BIẾT NGƯỜI - Trang 180

không còn tìm ra lý lẽ để chống đối. Lúc bấy giờ họ mới chịu thâu nhận. Nếu óc
phán đoán họ chắc chắn họ có thể kết luận nhanh chóng.
Người nhút nhát ít khi dám quyết định ngay mặc dù không có lý do chính đáng
họ vẫn dời lại mãi cái giờ phút quyết định, như thế là bởi óc phán đoán của họ
không tinh xác hoặc giả họ có tính nhút nhát (kém hoạt động tính nhưng nhiều
cảm xúc tính).
Một người tuy trong thâm tâm đã quyết từ chối điều gì đó nhưng vẫn ưỡm ờ
không dám nói thẳng ra là người giả dối hoặc nhút nhát.
Người thành thật dù không tìm ra lý lẽ để từ khước vẫn nói thằng ý định của họ.
Người nhiều hoạt động và đa cảm xúc khi vớ đặng một ý kiến hoặc tư tưởng nào
đó là họ vồ chụp lấy ngay một cách tin tưởng và nồng nhiệt dù họ chưa kịp suy
nghĩ. Tuy nhiên, dù họ có quả quyết như thế nào chúng ta cũng đừng vội tin
rằng họ đã chấp thuận tư tưởng ấy một cách vĩnh viễn.
Nhưng nếu người ấy có một óc phán đoán thượng đẳng rất có thể họ đã nhận
định tất cả vấn đề. Vì thỉnh thoảng người ta cũng gặp một vài đầu óc siêu đẳng,
có óc tổng hợp, óc tưởng tượng rất dồi dào lại có đủ hoạt động tính và cảm xúc
tính. Những đầu óc ấy nhờ biết phán đoán tinh xác nên chỉ cần xét qua một lượt
là có thể nhận định cách đúng đắn toàn khối vấn đề. Và rất có thể họ dám quyết
định ngay. Song những bậc ưu tú ấy hiếm lắm.
Như chúng ta đã thấy, nếu biết áp dụng tâm lý học người ta có thể rút tỉa nhiều
bài học khá hay trong những nhận xét nhỏ nhặt. Nếu để tách riêng ra những
nhận xét ấy hình như không có giá trị là bao song nếu biết gom lại nó để nhận
xét tổng quát nó có thể giúp chúng ta nhiều điều đáng biết về những người
chúng ta cần biết.
Tóm lại khi muốn phán đoán về một người trước hết chúng ta phải xét xem
những bẩm chất thiên nhiên của họ ở mực độ nào, nhiều hay ít. Song song theo
đó chúng ta sẽ thử phác họa con người của họ, nhìn theo cá tính tập thành của
họ mà vẽ lại.
Phối hợp hai phương diện quan sát ấy chúng ta sẽ có một nhận định tổng quát về
cá tính của họ và do đó chúng ta sẽ biết cách ứng phó với họ khi cần.