Philippe Girardet
Biết Người
Dịch giả: Phạm Cao Tùng
Phần I - Chương 7
CÁ TÍNH CỦA CON NGƯỜI
TÂM TÍNH
Tâm tính là kết quả sự phối hợp của năm bẩm chất thuộc cảm tính và hoạt động
tính.
Trước hết người ta nhận thấy có những thứ tâm tính đơn giản “làm bằng một
khối”, bị chi phối bởi một bẩm chất duy nhất.
Những người tham vọng và những người bất vụ lợi:
Lòng tham muốn quá mạnh gây ra tâm tính của một hạng người luôn luôn đòi
hỏi nọ kia, bất luận ở đâu họ cũng muốn có chỗ tốt nhất lãnh phần to nhất. Luôn
luôn họ kéo chăn bông về phía họ. Trong công cuộc làm ăn phải gác hơn người.
Bất luận ở đâu họ cũng muốn đứng đầu dù phải lấn át người khác để vượt lên.
Ngồi lại bàn họ cầm đũa trước nhất và không nhớ đến ai cả. Họ không lo lấy
“tiếng” mà chỉ cần có “miếng”. Thỏa mãn dục vọng của mình trước đã, đó là
khẩu hiệu của họ.
Tùy hoàn cảnh xã hội, hoàn cảnh sinh sống, hoặc họ sẽ có những tham vọng về
tài sản thuộc vật chất và họ sẽ trở thành người tham lam hoặc giả họ sẽ tham
muốn những lợi lộc về tinh thần hay trí tuệ và họ sẽ đâm ra kiêu hãnh. Những
hạng người “hãnh tiến” đều là những người nhiều tham muốn.
Ngược lại đó, nếu lòng tham muốn kém, chúng ta sẽ thấy một thứ tâm tính đơn
giản khác: người bất vụ lợi (nhiều khi tính bất vụ lợi cũng do tinh thần suy
nhược mà ra), người khiêm tốn, nhún nhường là người luôn luôn chịu nép cái
phần của mình đáng hưởng luôn luôn nép mình dù có thiệt thòi cũng cam.
Người hiền và kẻ dữ:
Bẩm chất lòng nhân quá nhiều sẽ sinh ra tính ái nhân, hay thương người; quá ít,
