Tấm lưới đã “chia” hình nhấp nhô lớn thành những đoạn nhấp nhô
nhỏ, tất cả nằm trong những ô vuông có kích cỡ bằng nhau. Trật tự
được phủ lên hỗn loạn. Giờ ta có thể nói rằng đường nhấp nhô đi qua
bao nhiêu hình vuông bên trái, bên phải, bên trên, bên dưới, và rốt cuộc
ta có số liệu tổng thể. Nhiều thế kỷ sau, cũng hình ảnh tấm lưới ấy phủ
lên thế giới thành những đường kinh tuyến và vĩ tuyến, như giấy kẻ ô
vuông dùng để vẽ đồ thị lượn sóng trong toán học, những ngăn kéo xếp
hồ sơ, và sơ đồ mặt bằng đô thị. Tấm lưới do vậy đã trở thành một
trong những hình ảnh quen thuộc trong suy nghĩ con người. Nhưng đó
vẫn luôn chỉ là một hình ảnh tưởng tượng, và không ai có thể dùng
đường xích đạo để gói cả thế giới, thế giới thực trôi khỏi những tấm
lưới tưởng tượng của chúng ta, như nước vậy. Dù cho ta có phân chia,
tính toán, sắp xếp, hay phân loại các thành phần trong thế giới này
thành những sự vật và hiện tượng chi tiết nhường nào, thì cũng chẳng
khác gì cách nghĩ này về thế giới: thực ra thế giới chưa bao giờ phân
chia.
Một quan niệm khác về vũ trụ cũng có ảnh hưởng lớn là Mô hình
Đồ sứ (Ceramic Model), theo quan niệm này, mọi thứ trong vũ trụ là vô
vàn dạng thức của một hoặc nhiều loại vật chất, như bình gốm là dạng
thức khác của đất sét, như người ta nói Đức Chúa Trời đã tạo ra Adam
từ cát bụi. Đây là một quan niệm gây đau đầu, khiến các triết gia và
khoa học gia bao thế kỷ rối trí với những câu hỏi ngớ ngẩn như: “Cấu
trúc (hay năng lượng) ảnh hưởng đến vật chất ra sao?” “Vật chất là gì?”
“Điều gì xảy đến với cấu trúc (hay linh hồn) khi linh hồn lìa bỏ vật chất
(thể xác)?” “Làm thế nào mà vật chất ‘đơn thuần’ lại có thể trở thành
những cấu trúc có trật tự?” “Mối tương quan giữa thân xác và trí óc là
gì?”
Những câu hỏi quá lâu không có lời giải đáp cần được đặt ra nghi
vấn liệu chúng có bị nêu sai cách, chẳng hạn như vấn đề nhân quả. Hãy
vờ phân chia một tiến trình thành hai, quên là mình đã làm thế, và rồi
suy ngẫm hàng thế kỷ làm sao kết hợp chúng lại với nhau. Cũng như
vậy với “cấu trúc” và “vật chất”. Vì chưa một ai từng phát hiện vật chất
