phi cấu trúc, hay một cấu trúc phi vật chất, nên Mô hình Đồ sứ rõ ràng
có gì đó không ổn. Nói thế giới được cấu thành từ vật chất chẳng khác
gì bảo cây được làm từ gỗ. Thế giới không phải là cấu trúc, cũng chẳng
phải vật chất, bởi vì đây là hai khái niệm thô vụng được sử dụng để chỉ
cùng một tiến trình, được nhận thức mơ hồ là “thế giới” hay “sự tồn
tại”. Mọi cấu trúc đều bao gồm hay được cấu thành từ một loại “vật
chất” là ngộ nhận cơ bản đã ăn sâu trong tư duy thông thường của số
đông. Ta đã quên rằng cả “matter” (vật chất) lẫn “meter” (mét) đều có
nguồn gốc từ tiếng Phạn matr-, “đo đạc”, và rằng thế giới “vật chất”
nghĩa là thế giới được đo hay có thể đo đạc - bằng những hình ảnh trừu
tượng như tấm lưới, khuôn, đơn vị inch, giây, gram, và đề xi ben. Trong
tiếng Anh, “material” (vật chất) thường được dùng như từ đồng nghĩa
với “physical” (tự nhiên), có gốc từ physis (tự nhiên) trong tiếng Hy
Lạp, và từ bheu (trở thành) trong tiếng Ấn Âu nguyên thủy. Trong mấy
từ này không có gì hàm ý rằng thế giới vật chất hay thế giới tự nhiên
cấu thành từ loại vật chất nào, theo như Mô hình Đồ sứ, quan niệm mà
từ nay nên gọi là Mô hình Đồ sứ nứt (Crackpot Model
).
Quan niệm Mô hình Đồ sứ nứt cho rằng thế giới được tạo thành từ
đất sét không chỉ làm rối trí các triết gia và khoa học gia. Quan niệm
này là gốc rễ của hai quan niệm sai lầm đã thống trị nền văn minh
phương Tây, hai tín niệm này, nối tiếp nhau, đóng một vai trò thiết yếu
trong việc hình thành nên ngộ nhận về “con người đích thực”.
Nếu thế giới về cơ bản cấu thành từ “vật chất đơn giản” như đất
sét, thực khó mà hình dung một tảng đất nhão vô tri có thể động đậy rồi
định hình cho chính nó. Năng lượng, dạng thức, và trí tuệ do vậy hẳn
phải thâm nhập thế giới từ bên ngoài. Tảng đất ấy hẳn phải được truyền
sinh khí. Thế giới do vậy được quan niệm là một tạo tác, như một chiếc
lọ, bức tượng, cái bàn, hay cái chuông, và nếu là một tạo tác thì phải có
ai đó đã tạo ra nó, và phải có ai đó chịu trách nhiệm cho thứ vật chất
khởi thủy. Có nghĩa là, hẳn cũng phải “được tạo ra”. Trong Sáng thế ký,
vật chất khởi thủy “phi cấu trúc, và trống rỗng” được biểu tượng hóa là
nước, và vì nước không gợn sóng nếu không có gió, không gì có thể
