Tại sao vợ chồng kết hôn lần đầu gọi là "vợ chồng kết tóc”?
Ngày xưa ở Trung Quốc phạm nhân thường bị cạo đầu, cắt râu. Các đời Tần, đời Hán thường dùng hai
hình phạt này. Việc cạo đầu phạm nhân gọi là "khôn hình" còn cắt râu gọi là "nại hình" - về mức độ thì
khôn hình nặng hơn nại hình.
Ngược lại, người bình thường dù là nam hay nữ cũng đều để tóc dài. Con trai đến 20 tuổi phải được
làm lễ đội mũ (quán lễ), tức nghi thức kéo bộ tóc dài lên cao và búi lại - rồi đội mũ lên để biểu thị là
đã trưởng thành. Vì thế con trai hai mươi tuổi được gọi là “nhược quán”.
Còn con gái đến mười lăm tuổi thì cử hành "lễ cài trâm" (kê trâm tử lễ). Trong nghi thức này người ta
cuộn tóc thành một búi, rồi cài thêm một cái trâm vào, để biểu thị là đã trưởng thành. Vì thế con gái
mười lăm tuổi cũng được gọi là "cập kê".
Như vậy có thể thấy, chữ "k tóc” vốn dĩ dùng để chỉ con trai con gái đã đến tuổi thành niên.
Đến đời Hán, Tô Vũ có câu thơ:
Kết phát vi phu thê,.
Ân ái nhi bất nghi.
(Kết tóc thành vợ chồng,
Ân ái mà không nghi ngờ).
Về sau vì có câu thơ này cho nên "kết tóc” lại còn có nghĩa là kết hôn và cũng chỉ người vợ.
Con trai con gái, sau khi kết tóc được coi là đã trưởng thành, có thể tính chuyện hôn nhân. Và những
người kết hôn gọi là vợ chồng kết tóc.
Về sau, người ta gọi những cặp vợ chồng kết hôn lần đầu tiên sau khi trưởng thành là "kết phát phu
thê" (vợ chồng kết tóc). Nếu kết hôn lần thứ hai thì bên nam gọi là "tục huyền" (nối lại dây đàn), bên
nữ gọi là "tái tiếu” (lại uống rượu cạn chén). Như vậy không phải là vợ chồng kết tóc nữa.
LƯU CHÍNH HƯNG
