7. Việc và người ở Bộ tổng tham mưu
Từ “khẩn trương cùng làm” đến tính kế hoạch. – A. M. Va-xi-lép-xki và
A. I. An-tô-nốp. – Các bạn cộng sự của tôi. – Hạt nhân công tác của Cục tác
chiến. – Chu trình làm việc trong ngày. – Báo cáo buổi sáng lên Tổng tư
lệnh tối cao. – Báo cáo buổi tối. – Những lần đêm hôm lên Đại bản doanh. –
Đoàn sĩ quan Bộ tổng tham mưu. – Về những người đứng đầu cơ quan tham
mưu các phương diện quân.
Trong những trang sách viết trên đây, tôi đã đứng trên vị trí một cán bộ
của Bộ tổng tham mưu để xem xét một số sự kiện chiến tranh. Nhưng, hầu
như tôi chưa đề cập đến cuộc sống nội bộ của chính Bộ tổng tham mưu và
mới chỉ nói lướt qua về các nhân vật trong Bộ tổng tham mưu. Ấy thế mà
đây lại là một đề mục nghiên cứu rất lý thú.
Bây giờ tôi muốn kể lại: chúng tôi đã sống và làm việc như thế nào trong
những năm chiến tranh và chủ yếu là nhắc nhở đến những đồng chí và bạn
cộng sự thân thiết của tôi, những người đã đảm đương toàn bộ gánh nặng
của một công tác nhiều mặt trong Bộ tổng tham mưu thời chiến.
Như đã nêu lên ở trên, ngay từ ngày đầu chiến tranh, chúng tôi đã phát
hiện thấy tình trạng không hoàn chỉnh của cơ cấu Bộ tổng tham mưu. Có cái
thừa hoàn toàn không cần thiết, còn cái cực kỳ cần thiết thì lại hoàn toàn
chưa có. Chiến tranh đã sắp xếp mọi thứ vào đúng vị trí của nó: cái không
cần thiết thì bị vứt bỏ đi, còn cái cần thiết thì được xây dựng nên.
Đến khoảng nửa cuối năm 1942, những hình thức tổ chức của Bộ tổng
tham mưu mới phù hợp được với nội dung công tác của Bộ. Và, cũng đến
thời gian này, biên chế Bộ tổng tham mưu mới được ổn định. Tình trạng
“khẩn trương cùng làm” đã lùi về quá khứ. Chúng tôi đã xây dựng được tính
kế hoạch, cho phép đi sâu nghiên cứu tình huống và các nhiệm vụ, xuất phát
từ đó tính toán mọi việc theo thời gian và không gian, có lập luận thỏa đáng
cho từng biện pháp và bất kỳ giả định tác chiến nào. Bộ tổng tham mưu là
cơ quan công tác của Đại bản doanh và chỉ thuộc quyền Tổng tư lệnh tối
cao.
