Hoạt động của Đại bản doanh, và do đó cả của Bộ tổng tham mưu nữa, đã
mang tính chất rất khẩn trương và không chỉ bó hẹp trong bốn bức tường, ở
đây luôn luôn cảm thấy nhịp đập của quân đội tác chiến. Chúng tôi gắn bó
với quân đội không phải chỉ bằng sợi dây nhỏ của điện báo hay điện thoại.
Chúng tôi không ngừng có những mối quan hệ sinh động, mối tiếp xúc trực
tiếp với bộ đội, với các cơ quan tham mưu và bộ tư lệnh các phương diện
quân.
Sau khi giải thể các bộ tổng tư lệnh Khu vực mặt trận thì nhu cầu phải có
mối liên hệ sinh động giữa Đại bản doanh và Bộ tổng tham mưu với các
phương diện quân ngày một tăng lên. Việc phối hợp những hành động chiến
đấu của các phương diện quân, việc kiểm tra sự chấp hành những chỉ lệnh
của Bộ tổng tư lệnh tối cao, việc giúp đỡ các phương diện quân lập kế
hoạch, chuẩn bị và thực hiện những chiến dịch có những mục đích quyết
định – tất cả những công việc ấy đòi hỏi phải cử những người có trọng trách,
có khả năng độc lập đề ra những quyết định quan trọng và ra những chỉ thị
phù hợp xuống các đơn vị một cách có hệ thống. Chính lúc ấy đã xuất hiện
chế độ đại diện của Đại bản doanh mà bạn đọc đã biết.
Phó tổng tư lệnh tối cao Gh. C. Giu-cốp và tổng tham mưu trưởng A. M.
Va-xi-lép-xki đã xuống các đơn vị làm đại diện của Đại bản doanh nhiều lần
hơn cả. Sau này, vài người trong số các tư lệnh phương diện quân đã khẳng
định rằng việc Giu-cốp và Va-xi-lép-xki thường xuyên có mặt ở bên cạnh họ
đã có ảnh hưởng tiêu cực tới việc lãnh đạo bộ đội. Trong lời phê phán này
(chủ yếu là sau chiến tranh), có thể có một phần nào sự thật. Nhưng nói
chung, chúng tôi nghĩ rằng hoạt động của các đại diện Đại bản doanh đã tỏ
ra là đúng đắn.
Tình hình đòi hỏi phải có mặt ngay tại các phương diện quân những người
có kinh nghiệm và quyền hạn, có thể nhanh chóng giải quyết được những
vấn đề quan trọng nhất: những vấn đề này thường vượt ra ngoài phạm vi
thẩm quyền của tư lệnh phương diện quân. Sở dĩ Gh. C. Giu-cốp công tác
dài ngày và trực tiếp tại đơn vị bộ đội đang tác chiến trên những hướng chủ
yếu, trước hết vì đồng chí có cương vị là phó tổng tư lệnh tối cao.
