dùng đến quả địa cầu ấy khi nghiên cứu những vấn đề tác chiến. Những
chuyện đồn đại về việc chỉ đạo hoạt động của các phương diện quân bằng
quả địa cầu là hoàn toàn không có căn cứ.
Trong những lúc báo cáo, ngoài Tổng tư lệnh tối cao ra, thường có mặt
các đồng chí ủy viên Bộ chính trị Ban chấp hành trung ương Đảng cộng sản
toàn Liên Xô (bôn-sê-vích) và các thành viên Đại bản doanh. Trường hợp
cần thiết, có triệu tập thêm tư lệnh pháo binh N. N. Vô-rô-nốp, tư lệnh bộ
đội xe tăng và cơ giới I-a. N. Phê-đô-ren-cô, tư lệnh Lực lượng không quân
A. A. Nô-vi-côp, chủ nhiệm bộ đội công binh M. P. Vô-rô-bi-ép, chủ nhiệm
Tổng cục pháo binh N. Đ. I-a-cô-vlép, chủ nhiệm hậu cần Quân đội Liên Xô
A. V. Khơ-ru-li-ốp và nhiều đồng chí khác. Những đồng chí này báo cáo và
bổ sung thêm về những vấn đề thuộc binh chủng của mình.
Các đồng chí ủy viên Bộ chính trị thường ngồi dọc bên bàn sát tường, đối
diện với chúng tôi – những quân nhân – và đối diện với những bức chân
dung lớn Xu-vô-rốp và Cu-tu-dốp, treo trên tường. Xta-lin nghe báo cáo, đi
đi lại lại bên phía bàn chúng tôi ngồi. Thỉnh thoảng, đồng chí bước tới bàn
làm việc của mình kê ở cuối phòng bên phải, lấy hai điều thuốc lá “ghéc-xô-
gô-vi-na Phlo-rơ”, xé ra và nhồi vào tẩu thuốc của mình. Bên phải bàn làm
việc của Xta-lin, trên một cái giá đặc biệt lồng kính, là bức tượng Lê-nin
bằng thạch cao, được dựng sau khi Người đã qua đời.
Báo cáo của chúng tôi bắt đầu từ những đặc điểm hoạt động của bộ đội ta
trong ngày. Các phương diện quân, tập đoàn quân, các quân đoàn xe tăng và
cơ giới được gọi theo tên của các đồng chí tư lệnh, còn sư đoàn thì gọi theo
phiên hiệu. Xta-lin quy định như vậy. Sau này, tất cả chúng tôi đều quen gọi
như thế và trong Bộ tổng tham mưu cũng tuân theo nền nếp ấy.
Sau đó, chúng tôi báo cáo đến những dự thảo chỉ thị gửi cho bộ đội.
Những chỉ thị của Đại bản doanh do Tổng tư lệnh tối cao và Phó tổng tư
lệnh tối cao hoặc Tổng tham mưu trưởng ký, còn khi nào Gh. C. Giu-cốp và
A. M. Va-xi-lép-xki không có mặt ở Mát-xcơ-va thì A. I. An-tô-nốp ký.
Những chỉ thị ít quan trọng hơn đều kết thúc bằng câu “thừa ủy quyền Đại
bản doanh” và do A. M. Va-xi-lép-xki hoặc A. I. An-tô-nốp ký.
