9. Từ Cuốc-xcơ đến Ki-ép
Thành trì sụp đổ – Những khó khăn ở Ô-ri-ôn. – Sự cáo chung của đầu
mối Mơ-txen-xcơ. – Tập đoàn quân xe tăng cận vệ 3 cơ động. – Cuộc đối
thoại giữa Hít-le với tướng Vác-li-mông. – Bao vây hay không bao vây? –
Thống soái Ru-mi-an-xép – Ác-rư-rơ-ca bị uy hiếp. – Xta-lin điện cho Va-
tu-tin: “Đề nghị không phân tán, không say sưa phương án Bu-crin. –
Khuyết điếm của chúng ta. – Tổng tư lệnh tối cao thay đổi quyết định. – Ki-
ép được giải phóng.
Thế là sáng ngày 5 tháng Bảy, chiến dịch Cuốc-xcơ bắt đầu. Quân địch đã
tung những lực lượng chủ yếu của chúng ra chiến đấu: trên hướng Ô-ri-ôn –
Cuốc-xcơ – bảy sư đoàn xe tăng, hai sư đoàn mô-tô và mười một sư đoàn bộ
binh; trên hướng Bên-gô-rốt – Cuôc-xcơ – mười sư đoàn xe tăng, một sư
đoàn mỏ-tô và bảy sư đoàn bộ binh. Theo những tin tức của chúng ta, tất cả
có mười bảy sư đoàn xe tăng, ba sư đoàn mô-tô và mười tám sư đoàn bộ
binh địch đã tham gia tiến công.
Thực hiện kế hoạch chiến dịch “thành trì” một cách thận trọng nhưng máy
móc, bộ chỉ huy Đức đã tập trung những lực lượng ấy trên nhiều khu vực
hẹp ngoài mặt trận. Chúng tính toán thật cực kỳ đơn giản: từ hai mặt đối
diện của chỗ lồi Cuốc-xcơ đột phá cùng một lúc vào khu vực phòng ngự của
ta, và từ phía Bắc và phía Nam mở những mũi đột kích giao nhau, hay hợp
điểm như ta thường nói lúc bấy giờ, nhằm vào một hướng chung là Cuốc-
xcơ để chia cắt rồi tiêu diệt các tập đoàn quân xô-viết đang bố trí ở đây.
Chúng ta đã không để cho mình bị bất ngờ. Bộ đội ta đã sẵn sàng không
những để đánh lui những mũi đột kích ấy mà còn để giáng cho chúng những
đòn phản kích trả đũa mạnh mẽ. Tôi không có ý định đánh giá vai trò của
quân chủng hay binh chủng này khác trong chiến dịch đó hoặc tỏ lòng tôn
kính đặc biệt đối với ai trong số đó. Thực ra, tất cả họ ở cả bộ binh, pháo
binh, xe tăng, phi công lẫn cái gọi là những đơn vị đặc biệt – đều đã góp
phần to lớn của mình vào thắng lợi chung đối với quân thù. Và cần phải nói
rằng họ đã hành động một cách xuất sắc. Bằng chứng nói lên điều đó là
những kết quả của cuộc chiến đấu ác liệt diễn ra lúc đó trên “vòng cung
