Tôi không muốn mô tả tỉ mỉ chiến dịch Via – Pê-tơ-rô-da-vốt-xcơ làm bạn
đọc phải chú ý, trệch mất chủ đề chính của chương này. Nhưng, tôi không
thể không kể lại đây một việc hơi lạ trong chừng mực nào đó có thể cho thấy
rõ tình hình công tác của chúng ta hồi ấy.
Ki-rin A-pha-na-xi-ê-vích Mê-rét-xcốp, tư lệnh phương diện quân Ca-rê-
li-a, về báo cáo kế hoạch chiến dịch ở Đại bản doanh, muốn chứng minh
một cách trực quan cho I. V. Xta-lin thấy rằng, khu vực phòng thủ của địch
mà ta cần phải phá vỡ mạnh đến như thế nào. Nhằm mục đích này, đồng chí
mang theo về Mát-xcơ-va những mô hình địa hình làm rất khéo và những
tấm ảnh chụp toàn cảnh khu vực bằng máy bay. Mê-rét-xcốp nghĩ rằng làm
như thế mới trình bày được dễ dàng mọi tình huống và cho người ta thấy
rằng, các trận đánh sắp tới ở đây sẽ gay go đến thế nào, rồi xin Tổng tư lệnh
tối cao những lực lượng bổ sung, cùng những phương tiện vật chất khác
nữa.
Thời ấy, chúng tôi đã biết rất rõ tính khí của I. V. Xta-lin, nên cố tìm mọi
cách can Mê-rét-xcốp đừng nên mang những thứ đó về Crem-li. Vì Tổng tư
lệnh tối cao rất không ưa những vật tượng trưng thừa ấy và không thể tha
thứ những tội dự đoán mò mẫm về các hành động của địch, ủy viên Hội
đồng quân sự, trung tướng T. Ph. Stư-cốp, cũng cho chúng tôi nói là phải.
Nhưng đồng chí tư lệnh vẫn cứ không nghe.
Trong lúc báo cáo ở Đại bản doanh, Mê-rét-xcôp lại làm cho khuyết điểm
tăng thêm: đồng chí bắt đầu bằng việc trưng bày mô hình và ảnh chụp của
mình, trước khi đi vào trình bày thực chất của kế hoạch chiến dịch. I. V. Xta-
lin nghe báo cáo như thường lệ cứ đi đi lại lại ở một bên bàn, bỗng dừng lại
và ngắt lời Mê-rét-xcốp:
- Sao đồng chí lại đem những đồ chơi của mình ra dọa chúng tôi? Chắc là
hệ thống phòng ngự của địch đã thôi miên đồng chí mất rồi … Tôi e rằng rồi
đây không biết đồng chí có thể hoàn thành được nhiệm vụ đã được giao cho
không.
Nhưng Mê-rét-xcôp lại đổ thêm dầu vào lửa: xếp “những đồ chơi” sang
một bên, đồng chí đề nghị xin ngay những trung đoàn xe tăng hạng nặng và
