lực pháo binh và súng cối. Đã có những ngày tình hình trở nên tuyệt vọng.
Song, tính kiên cường và lòng dũng cảm của những người bảo vệ Tu-la đã tỏ
ra vững chắc hơn sắt thép của quân Đức.
Khi triển khai chiến dịch bảo vệ Mát-xcơ-va, các cán bộ Bộ tổng tham
mưu đã thường xuyên ra mặt trận để nắm sát thêm tình hình và kiểm tra việc
thực hiện các chỉ thị của Đại bản doanh. Các đồng chí M. N. Sa-rô-khin, V.
V. Cu-ra-xốp, Ph. I. Sép-tsen-cô thường đi như vậy. Còn đồng chí A. M. Va-
xi-lép-xki thì hấu như lúc nào cũng có mặt ở Đại bản doanh Bộ tổng tư lệnh
tối cao.
Vào nửa đầu tháng Mười, tình hình đặc biệt đáng lo ngại. Người ta đã nói
tới số phận của Mát-xcơ-va. I. V. Xta-lin triệu hồi Giu-cốp từ mặt trận Lê-
nin-grát về, nơi đây quân địch cũng đã áp sát thành phố. Ghê-oóc-ghi Côn-
xtan-ti-nô-vích được giao nhiệm vụ chỉ huy các đơn vị phương diện quân
Tây; cơ quan tham mưu của phương diện quân này đóng ở A-la-bi-nô và sau
đó chuyền về Péc-khu-scô-vô.
Đầu tháng Mười một, quân thù đã bị chặn đứng lại trên khắp các hướng.
Đợt tổng tiến công đầu tiên của quân Đức vào Mát-xcơ-va đã bị đánh lui.
Để bảo đảm chỉ huy bộ đội thật vững chắc trong bất cứ tình huống nào,
Đại bản doanh Bộ tổng tư lệnh tối cao quyết định chia Bộ tổng tham mưu
thành hai bộ phận: một bộ phận nhỏ ở lại Mát-xcơ-va dưới sự lãnh đạo của
A. M. Va-xi-lép-xki, còn bộ phận kia, gồm biên chế cơ bản của Bộ tổng
tham mưu, thì cần được bố trí ở ngoại vi thủ đô. Tiến hành việc di chuyển có
hai đoàn tàu, một do đồng chí Ph. I. Sép-sen-cô chỉ huy và một do tôi.
Sáng 17 tháng Mười, chúng tôi bắt đầu chở các két sắt lên toa xe. Đoàn
tàu định khởi hành vào lúc 19 giờ. Chỉ có giấy phép mới đến được chỗ đoàn
tàu chúng tôi. Song, nhân dân đã tụ tập quá đông ở sân ga. Bất ngờ có một
công dân bước đền, nhờ tôi giúp đỡ và tự giới thiệu: – Nhà văn Đức chống
phát-xít Vi-li Brê-đen.
Tôi không thể bố trí ông ta vào đoàn tàu của Bộ tổng tham mưu, nhưng đã
cố gắng thu xếp cho ông ta lên được đoàn tàu quân y cũng khởi hành từ ga
này về hậu phương của đất nước.
