BÀI 48
Tin vào chuyên gia… để sai lầm
Có hai kiểu chuyên gia, và cần phân biệt cho rõ. Kiểu thứ nhất là những chuyên gia LÀM cho
mọi việc diễn ra, và kiểu thứ hai là những người NÓI cho bạn biết việc gì sẽ diễn ra. Hãy nhận
lời khuyên của chuyên gia kiểu thứ nhất, và cực kỳ thận trọng với nhóm thứ hai.
Tôi sẽ lấy một ví dụ: Bạn tôi là chủ tịch của một công ty môi giới nhà đất nổi tiếng trong vùng,
do vậy anh luôn quan tâm sâu sắc tới bối cảnh nền kinh tế. Hàng tháng, công ty bạn tôi chi một
khoản không nhỏ cho một nhà kinh tế lỗi lạc để đưa ra những dự báo ngắn và dài hạn trong
nền kinh tế. Bản dự báo được trình bày rất đẹp, nhiều trích dẫn khéo léo, nhiều tranh luận sâu
sắc… và luôn sai.
Chẳng có gì lạ cả, vì các nhà kinh tế luôn bị coi là những chuyên gia vẽ nên cuộc sống hoàn hảo
nhưng không bao giờ đúng, trong cả sự nghiệp của mình.
Dĩ nhiên là bạn tôi biết rõ điều này, nhưng không dám cắt bỏ vì lo một ngày nào đó mình sẽ bỏ
lỡ mất cuộc chuyển đổi mạnh trong nền kinh tế. Dù đã mua bảo hiểm cho những quyết định
kinh doanh của mình, nhưng trước những quyết định quan trọng – ví dụ như một hợp đồng
bảo hiểm lớn – bạn tôi thường căn cứ vào dự đoán của tạp chí Fortune – tạp chí mua hàng tuần
tại các quầy báo – và những dự báo này giúp cho quyết định trở nên đúng đắn hơn.
Dù với nhà kinh tế học, hay học giả uy tín nhất về mặt nghiệp vụ, hay chuyên gia dự đoán thị
trường chứng khoán, hay chuyên gia phân tích chính trị, hay chỉ đơn giản là người môi giới cá
cược ngựa, thì lời khuyên của tôi luôn là: cần cực kỳ tỉnh táo. Những người này chỉ đáng tin khi
bạn cần biết nguyên nhân một việc ĐÃ xảy ra, chứ không đáng tin vào những gì SẼ xảy ra. Họ
và chiếc máy tính của họ chẳng biết gì nhiều hơn bạn. Với những sự kiện chứa đựng quá nhiều
biến số bất ổn, ai cũng có thể đoán đúng kết quả, dù là chuyên gia hay dân nghiệp dư. Hãy can
đảm, tự tin và ít nhất bạn cũng sẽ làm tốt như họ.
