Ekaterinoslavnaya (nay thuộc Ukraina) trong một gia đình quý tộc lâu đời.
Cha là một sĩ quan từng tham gia chiến tranh Krym 1853 - 1856, mẹ là một
kiểu phụ nữ tiêu biểu của những năm 1860 rất quan tâm đến văn học và
chính trị.
Thuở ấu thơ, Garshin là đứa trẻ hết sức nhạy cảm, dễ bị kích động, có trí tuệ
phát triển rất sớm. Người thầy đầu tiên của cậu bé Garshin, nhà cách mạng
P.V.Zavadsky, đã dạy cậu học chữ qua những trang Người đương thời - mà
vào đầu những năm 1860 đang là tờ tạp chí dân chủ cách mạng có tầm ảnh
hưởng xã hội lớn nhất của Nga. Garshin đã đọc tiểu thuyết Làm gì? của nhà
văn N.G. Chernyshevsky khi mới lên tám tuổi, tập viết văn theo hình mẫu
của Iliad lúc đang ở trung học.
Ở tuổi lên năm, một bi kịch gia đình đã ảnh hưởng rất nhiều đến tính cách
của nhà văn tương lai: mẹ nhà văn đem lòng yêu người gia sư Zavadsky.
Khi ông này bị bắt (do sự tố cáo của người cha) và bị đày đi Petrozavodsk
với cáo buộc hoạt động chính trị, bà chuyển đến sống ở Petersburg để có thể
thăm nuôi người tù. Garshin sống với cha cho tới năm 1864 tại điền trang
gần thành phố Starobelska thuộc tỉnh Kharkov, sau đó về với mẹ ở
Petersburg.
Năm 1874, chàng trai trẻ vào học Đại học Mỏ Petersburg nhưng không tốt
nghiệp. Năm 1876, Garshin bắt đầu xuất hiện trên văn đàn với tác phẩm bút
ký châm biếm Câu chuyện có thực về hội đồng tự quản huyện Ensk, trong
đó ghi lại những hồi ức của nhà văn về cuộc sống tỉnh lẻ. Thời sinh viên,
Garshin gần gũi với các peredvizhniki - những họa sĩ lưu động vẽ theo
khuynh hướng hiện thực và chống lại hội họa hàn lâm của Nga những năm
1870. Nhà văn xuất hiện khá nhiều trên báo chí với những bài phê bình
nghệ thuật.
Tháng 4 năm 1877, cuộc chiến tranh Nga - Thổ bùng nổ. Garshin tình
nguyện gia nhập quân đội, không phải vì lòng yêu nước, cũng không vì
muốn phiêu lưu, mà đơn giản tin rằng nếu như nhân dân chịu đau khổ ngoài
