hội cũng thế, cả nhân loại trên thế giới cũng thế; ngàn xưa là thế, mãi sau này cũng thế.
Quả là con người vô thường.
Đến những sự vật, nào nhà cửa, bàn ghế, xe cộ... có bị vô thường không? Chính
cái nhà của mình, khi mới cất thì tốt đẹp lành lặn, qua vài ba năm thấy cũ dần, đến năm
mười năm thì hư sập. Cái bàn viết cũng thế, khi mới đóng xem bóng loáng tốt đẹp,
dùng mấy năm thấy đã cũ, tróc sơn khờn mặt, rồi đây sẽ mục nát hư hoại. Chiếc xe đạp
khi mới mua đem về mới toanh, chạy được một năm vỏ đã rách, cổ lỏng, các con ốc
lờn... vài năm nữa sẽ hư. Thế là, nhà cửa, bàn ghế, xe cộ... những vật cần dùng bên
cạnh chúng ta thảy bị vô thường chi phối. Cho đến trăm ngàn vật khác, nếu khảo sát
đều thấy đồng một số phận như nhau.
Chúng ta có thể kết luận rằng: “tất cả thế gian là vô thường”, quả thật là chân
lý. Ta tin chắc lẽ này, dù có ai nói khác đi, cũng không làm lay động được lòng tin của
ta. Bởi lòng tin này đã được gạn lọc qua sàng lý trí, nên nó vững chắc không dễ gì làm
lung lay.
Lại một thí dụ, chúng ta nghe vị Sư giảng lý luân hồi, bảo rằng: “Muôn vật ở
thế gian đều xoay quanh vòng luân hồi.” Ta tự đặt câu hỏi: Tại sao muôn vật đều luân
hồi? Có vật nào không luân hồi chăng? Chúng ta bắt đầu xét từ thực vật:
Cây
cối thành hình bắt nguồn từ hạt, hạt nẩy mầm tăng trưởng thành cây, nở
hoa, kết trái; trái sanh hạt, hạt lại nẩy mầm... lộn đi đảo lại không cùng. Song đó là sự
lộn đi đảo lại từ cây này sang cây khác, ngay bản thân cây ấy có đảo lộn vậy không?
Cũng lộn đi đảo lại như thế. Thân cây hiện sống đây, do châm rễ hút đất nước... nuôi
dưỡng mới được sanh trưởng, dần dần thành đại thọ. Rễ hút đất nước nuôi dưỡng thân
cành lá, lá rụng biến thành phân đất, cành gãy mục cũng thành phân đất, thân cây ngã
mục cũng trở về đất nước. Thân cây nhờ đất nước sanh trưởng, khi ngã mục lại trở về
đất nước.
Nước do ánh nắng bốc thành hơi, hơi lên cao gặp khí lạnh đọng lại, rơi xuống
thành nước; nước lại bốc hơi... mãi mãi không cùng.
To
như quả địa cầu vẫn quay tròn quanh cái trục, sáng rồi tối, tối lại sáng. Căn
cứ vào sự quay tròn của nó, người ta chia ra ngày giờ tháng năm, thời tiết xuân hạ thu
đông, xoay vần thế mãi không cùng.
Do
sự khảo sát trên, chúng ta khẳng định rằng “muôn vật ở thế gian đều xoay
quanh vòng luân hồi”, là sự thật không còn gì phải nghi ngờ.
Trên
đây tạm cử vài thí dụ làm căn bản cho công cuộc suy xét phán đoán Phật
pháp. Căn cứ vào đây, chúng ta phán xét những lời Phật dạy, hoặc chư TĂNG DạY
TRONG NHữNG TRƯờNG HợP KHÁC. CÓ THế, MớI PHÂN BIệT ĐƯợC CHÁNH
TÀ VÀ mới đúng tinh thần người học Phật.
Thế nào là Tu Tuệ?
Sau khi phán xét lời Phật dạy là đúng, chúng ta đem áp dụng trong cuộc sống
hằng ngày của mình, khiến chánh lý càng bày hiện sáng tỏ, là tu tuệ. Ví như, đã biết rõ
“tất cả thế gian là vô thường”, chúng ta ứng dụng sự vô thường vào đời sống của mình,
trong những trường hợp như sau:
Đã biết rõ thế gian là vô thường, khi gặp vô thường đến với bản thân, với gia
đình ta, ta vẫn giữ bình tĩnh không hốt hoảng hãi sợ. Vì biết chắc điều đó ở thế gian
