bạch Phật rằng “con xem thân cha mẹ sanh (so với chân tâm) như hạt bụi trong hư
không, như hòn bọt ngoài bể cả...(Kinh Lăng Nghiêm). Tuệ Trung Thượng Sĩ, một
Thiền sư Việt Nam, có vị TĂNG HỏI: “SANH Tử LÀ VIệC LớN LÀM SAO GIảI
QUYếT?” THƯợNG SĨ ĐÁP: “TRONG HƯ không dài có chướng gì hai vành xe,
ngoài bể cả có ngại gì hòn bọt nổi.” Ý nói rằng, sự sanh tử của thân này đối với pháp
thân như hai vành xe ném trong hư không, như hòn bọt nổi trong bể cả, có nghĩa lý gì
mà quan trọng. Hạt bụi sánh với hư không, hòn bọt so với bể cả, giá trị quá rõ ràng,
nên nói “viên ngọc vô giá”.
Sống được với thể tánh này thì diệu dụng vô cùng, lợi mình lợi người viên mãn.
Hằng ngày chúng ta chỉ sống với vọng tưởng, mà còn có trăm ngàn tác dụng, tạo ra
trăm điều ngàn việc. Phương chi sống với thể tánh linh minh thì diệu dụng làm sao
lường được. Căn cứ hiện tượng thế gian phán xét, để thấy rõ điều này. Trên thế gian
cái gì càng thô thì dụng càng yếu, cái gì càng tế thì dụng càng mạnh. Như đất thể thô
hơn nước, nên bị nước cuốn; nước thể thô hơn gió, nên bị gió đùa. Sức mạnh của gió
làm tan cả đất, cuộn phăng cả nước mà không thấy hình dáng tướng mạo gì. Sức mạnh
của nguyên tử, của khinh khí cũng tương tợ như thế. Vọng tưởng là tướng tâm duyên
theo pháp trần... nên có tướng mạo. Khi tâm ta tưởng quả núi, liền có quả núi hiện nơi
tâm, tâm nhớ người liền có người hiện... Dấy tâm thì có cảnh, tâm cảnh dính liền nhau.
Tâm không rời cảnh, đó là tâm hư vọng cũng gọi là vọng tưởng. Cảnh có đến ngàn vạn
nên tâm duyên cảnh cũng cả trăm thứ. Có tướng mạo là tâm thô, chia nhiều thứ là bị
phân tán. Tâm thô và phân tán nên công dụng của nó yếu ớt tầm thường. Khi vọng
tưởng đã lặng sạch, chỉ còn một tâm thể linh minh, không hình dáng tướng mạo, nên
ứng dụng vô cùng. Đến chỗ này gọi là “diệu dụng không thể nghĩ bàn”. Bởi diệu dụng
không thể nghĩ bàn, nên dụ là Bảo Châu Như Ý. Nắm hạt châu này trong tay thì mọi
việc đều như ý, tức là mãn nguyện tự tại. Một bên công dụng tầm thường cuộc hạn,
một bên diệu dụng không thể nghĩ bàn tự do tự tại, đối chiếu nhau chúng ta thấy rõ giá
trị sai biệt của đôi bên rồi.
Chân lý tuyệt đối không có ở bên ngoài, mà nằm sẵn ngay nơi chúng ta. Chúng
ta muốn tìm nó, phải biết quay lại mình, đừng chạy ra ngoài tìm kiếm vô ích. Chân lý
tuyệt đối nơi mình, chính là ông chủ của mình, nhận ra ông chủ thì mọi chân lý trong
vũ trụ đều thấy rõ. Nhận ra và sống được với ông chủ của mình thì, vòng luân hồi
chấm dứt, mọi khổ đau hết sạch, được giác ngộ giải thoát hoàn toàn.
