Nguyễn Công Hoan
Bước đường cùng
Chương 23
Việc kiện bọn mọt dân ấy thế là tắt. Từ hôm sau, ngoài ngã ba, quanh bàn
đèn, bên mâm chén, chẳng chỗ nào người ta không nói đến, nhưng nói
thầm với nhau. Ai cũng oán lý trưởng và chánh hội, và thương hại mấy
người can đảm đã ký vào đơn. Người ta đoán sao những kẻ tiểu nhân cũng
lập tâm trả thù nữa.
Pha được tha về, cánh tay sưng lên, không thể đi làm được. Anh đến nói
với ông nghị xin nghỉ, và vợ anh bị cảm lại, nên anh càng lo và càng buồn.
Nhưng chẳng để anh nói xin phép, ông nghị vừa thấy mặt anh, đã thịnh nộ
quát mắng:
- Tao bảo mày không nghe thì thôi, về nhà làm với ông lý cựu, với ông
phó Năng nhà mày. Đây tao không thừa cơm.
Pha lạy van để minh oan, nói:
- Lạy quan, chả tin quan cứ cho gọi ngay ông lý vào hỏi ba mặt một lời
xem con có ký vào đơn kiện không?
Thấy Pha cãi một cách thẳng thắn, ông nghị dịu nét mặt và cho người đến
hỏi lý trưởng. Ngồi đầu hè, Pha nhớ lời Dự nói hôm qua rằng ông nghị che
chở cho lý trưởng làm bậy, nên cấm đoán anh không được dự vào việc kiện
tụng, anh thấy nhục nhã lạ. Anh làm với ông nghị, đầu tắt mặt tối mỗi ngày
mười bốn giờ đồng hồ, đến nỗi vợ ốm chẳng được nhìn, lại còn mất cả tự
do nữa. Không theo ý chủ ép thì bị sỉ vả nhục nhã: “không thừa cơm”. Bát
cơm đỏ khô khan, tí muối vừng khét lẹt và quả vả nặng mùi, có bữa ăn
chưa được no, lại có sức mạnh mua rẻ con được anh như thế ư? Không. Hai
cánh tay nổi bắp của anh phải có giá trị hơn thế, phải kiếm được lợi hơn
thế. Vả vì phải chăm nom ruộng người cho tốt, mà lúa má mình mấy hôm
nay ra sao, anh không được biết đến. Anh bực mình. Anh có nên làm như
thế này mãi hay không? Vụt anh nghĩ tạm thời hãy vay thóc ông nghị để
đến mùa trả. Như vậy, anh được tự do trong lúc nhà bấn người, và đỡ phải
mỏi mệt trong khi mình còn đau như dần. Anh quả quyết đứng dậy, đi vào
