BƯỚC ĐƯỜNG CÙNG - Trang 28

thân trắng phau béo phốp, nhưng lại thẹn thò chua ngoa, một tay bịt ngay
chỗ chẳng nên bịt, và một tay giơ lên trời, cầm một cái... Một cái đây, hiểu
ngầm là một ngọn đèn cụt đầu.
Những thức ấy, đáng lẽ khêu gợi lắm thì phải, song tiếc thay, nó chỉ là
những bức tranh màu và pho tượng trắng đầy bụi bặm. Gia dĩ, may cho
khách đa tình không đến nỗi ngây ngất, là trong buồng lại sẵn nhiều sức
phản động, khiến người ta phải cụt hứng ngay.
Đầu tiên là một mùi tanh tanh ở trong gầm xông ra. Nó là mùi hanh đồng
của những đỉnh, những đèn, những mâm, những nồi xếp la liệt dưới sập.
Những thức ấy khó lòng lấy ra được, vì khi cất vào đó, người ta phải rất
đông người cùng khênh bổng cái sập lên, mà khi hạ xuống, thành ra sập sát
gần chấm đất.
Rồi đến những bàn ghế, tranh ảnh, cùng trăm thứ trang hoàng trên tường,
không ra lối lăng gì. Cái thì thực đẹp, cái thì thực xấu, cái thì thực mới, cái
thì thực cũ. Hình như những đồ ấy chủ nhân đã góp nhặt dần dần của các
nhà khác. Sự bày biện bảo cho ta biết chủ nhân là một tay bất chấp nghệ
thuật, nhưng là một người chịu khó tiếc của trời.
Nhưng cái phản động lực lớn lại là cái ảnh truyền thần Nghị Lại. Ta nên
nhớ rằng ông Lại mới làm nghị viện. Song người làng phải nghe ông ta mà
gọi ông là quan, nên ông không cần nể ai, chụp ngay cái hình mặc mũ áo
đại triều và thuê vẽ. Họa sĩ lại là tay đồng chí của chủ nhân càng không cần
nể ai nữa. Y đã tô màu tía lên trên áo rồng và vẽ thêm đôi giao long dưới
đầu mũ có rắc kim nhũ. Song, trời ạ, cả một bộ triều phục uy nghi ấy lại
dùng để trang hoàng cho một tấm thân có bộ mặt hom hem, nhăn nhúm,
khủng bố người ta bằng hai nét nhăn xoạc cong sang bên má, làm cho đôi
mắt xếch càng xếch thêm. Họa sĩ muốn tôn người có của, đã hòa màu hồng
cho khéo để tô da mặt hồng hào như người Mỹ tráng kiện. Song sự thực,
Nghị Lại là dòng dõi một giống người thuộc chủng tộc thứ sáu trên toàn
cầu.
Thực vậy, nếu trắng, ông đã là người Âu, nếu vàng, ông đã là người Á, nếu
đỏ, ông đã là người Mỹ, nếu nâu, ông đã là người Úc, và nếu đen, ông đã là
người Phi. Đằng này ông lại xanh xanh, đích là da của chủng tộc người