không còn là hòn đảo, bạn đã tan chảy vào trong cái toàn thể; bạn
không giống như tảng băng nổi trong nước, bạn đã trở thành bản
thân nước - đây là điều Thiền là gì. Thế thì đột nhiên chân lí được
hiển lộ.
Cái nhìn là rõ ràng, Yoka nói.
Bốn dòng này là cực kì quan trọng.
Cái nhìn là rõ ràng, nhưng không có đối thể để nhìn. Không có
người, không có phật.
Đây là tuyên bố tối thượng về Thiền. Đây là tiếng gầm của sư tử!
Cái nhìn là rõ ràng.
Đây là hiện tượng kì lạ. Khi có đối thể để nhìn, cái nhìn của bạn là
không rõ ràng vì những đối thể đó đang gây ấn tượng lên bạn. Cái
nhìn của bạn không thể rõ ràng được; nó đầy mờ ảo. Khi cái nhìn là
rõ ràng, không có đối thể chút nào, chỉ sự sáng tỏ, chỉ tâm thức
thuần khiết không nội dung, chỉ nhìn và không cái gì để thấy, chỉ tính
quan sát và không cái gì để quan sát. Người quan sát thuần khiết,
nhân chứng thuần khiết và không cái gì để chứng kiến.
Không có người.
Và khi không có gì để chứng kiến, không cái gì để thấy, bạn không
thể tồn tại như một thực thể tách rời. Cái "ta" chỉ có thể tồn tại cùng
cái "người"; nếu cái "người" biến mất, cái "ta" biến mất. Chúng là
một phần của nhau, chúng bao giờ cũng cùng nhau như hai mặt của
một đồng tiền; bạn không thể nói "một." Đây là điều nhiều người tôn
giáo ngu xuẩn liên tục làm: họ liên tục nói với Thượng đế, "Tôi
không hiện hữu. Ngài hiện hữu." Điều đó là ngu xuẩn cực kì. Trong
chính việc nói bạn hiện hữu rồi, bằng không ai đang nói "Ngài hiện
hữu"?
Có nhà thơ nổi tiếng Jalaluddin Rumi; tôi đồng ý với ông ấy tới điểm
nào đó và thế rồi bất đồng của tôi bắt đầu. Ở điểm thực sự bản chất
tôi không thể đồng ý được với ông ấy. Cảm giác của tôi là ông ấy
phải đã viết bài thơ đó trước khi ông ấy trở nên chứng ngộ. Ông ấy
đã là người chứng ngộ, nhưng bài thơ này có tính quyết định - nó
phải đã được viết trước khi ông ấy trở nên chứng ngộ. Bài thơ này
là hay vì đôi khi nhà thơ nói những điều gần như người thấy, nhưng
nhớ họ là gần như những người thấy thôi. Nhất định có thiếu sót
