một khi chúng trỗi dậy, vuột ra ngoài thì chúng tất sẽ phá hủy cả bản thân
chúng cũng như tất cả những gì mà chúng chạm đến. Và tôi thực lầm to nếu
như tôi cho rằng trong con người này chưa từng xảy ra một vụ nổ như thế,
nếu như tôi không nảy ra ý nghĩ rằng chính nhờ được kinh nghiệm dạy dỗ
và sau một phen hút chết, mà bây giờ ông ta tự kiềm chế mình hết sức ngặt.
Điều mà tôi đặc biệt ngạc nhiên là ở ông ta có sự pha trộn tính hung dữ bẩm
sinh, tự nhiên với đức tính cao quí cũng có nguồn gốc bẩm sinh như thế: sự
pha trộn như thế tôi chưa từng thấy ở một người nào khác.
Vậy là, tay chủ thầu bước lên phía trước, lim dim mắt và cất lên giọng
kim cao vút. Giọng anh ta khá dễ ưa và ngọt ngào, tuy có hơi rè. Anh ta hát
và lượn giọng như quất một con quay, không ngừng lướt từ giọng cao
xuống giọng thấp và không ngừng trở lại những nốt cao mà anh duy trì và
ngân dài với vẻ cố gắng đặc biệt, đôi khi chợt ngừng bặt, rồi đột nhiên bắt
vào điệp khúc một cách dồn dập, đầy khí phách ngang tàng. Những chỗ
lướt của anh đôi khi khá mạnh bạo, đôi khi khá ngộ nghĩnh. Người am hiểu
sẽ hết sức thích thú về những nét lướt ấy, và người Đức thì hẳn là sẽ phẫn
nộ. Đấy là ténore di grazia, ténor léger (
[121]
) của Nga. Anh ta hát một bài
vũ khúc vui, lời ca của nó - theo chỗ tôi nghe được qua vô số những nét hoa
mĩ, những phụ âm và những tiếng cảm thán chen thêm vào - là như sau:
Tuổi đời đương độ đào non
Nào ta xới mảnh đất con ta trồng
Đỏ tươi một sắc hoa hồng .
Anh ta hát; mọi người nghe hết sức chăm chú.
Hẳn là anh ta cảm thấy mình đang biểu diễn trước những người am hiểu,
cho nên, đúng là anh cố gắng cật lực, như người ta thường nói. Quả thực là
ở vùng chúng tôi, người ta rất sành hát, chả thế mà làng Xerghiepxkôê nằm
bên đường cái lớn Orion đã nổi tiếng khắp nước Nga về những điệu hát đặc
biệt du dương, êm tai của mình. Người chủ thầu hát một lúc lâu mà vẫn
chưa gây được cảm xúc thật mạnh cho người nghe; anh thiếu sự ủng hộ của
một ban đồng ca. Cuối cùng, ở một chỗ lướt đặc biệt thành công đến nỗi
