khỏi sự tấn công bất ngờ tốt hơn là tầng lớp quý tộc năm 1789, và cần hy vọng rằng vấn đề sẽ được giải
quyết bằng con đường hòa bình”.
Cả Buy-lốp - Cum-me-rốp, cả tờ “Berliner politisches Wochenblatt”
1*
trước kia, cả tiến sĩ Cô-dơ-gác-ten, - tóm lại, tất cả những tác gia của phương
thức tư duy phong kiến, - đều thừa nhận với nỗi bất bình đau buồn rằng lời tiên
đoán của Xi-ây-ét đã được thực hiện và rằng tiers état
2*
đã trở thành tất cả và
muốn trở thành tất cả. Đẳng cấp hiện nay không có gì cả đang đòi hỏi một phần
trong của cải của các tầng lớp trung gian, - đó là một sự thật đang đập vào mắt
của mỗi người trên các đường phố Man-se-xtơ, Pa-ri và Li-ông, mà không cần
đến những bài diễn văn ở Xtơ-ra-xbua và bất chấp cả sự im lặng ở Au-xbuốc.
Không biết mụ ngồi lê đôi mách của chúng ta ở Au-xbuốc có nghĩ ra rằng sự bất
bình và sự im lặng của mụ đã bác bỏ những sự thật hiện nay không? Tính láo
xược của con người đó biểu hiện ra trong sự trốn tránh của hắn. Mụ ta bỏ chạy
trước những hiện tượng rối rắm hiện nay và nghĩ rằng bụi bậm do mụ làm tung
lên, cũng như những lời chửi rủa mà trong khi chạy mụ sợ hãi lẩm bẩm qua kẽ
răng, cũng làm quáng mắt và lạc hướng hiện tượng khó tính hiện nay, cũng như
làm quáng mắt và lạc hướng độc giả dễ tính.
Hay có thể là, mụ ngồi lê đôi mách ở Au-xbuốc nổi khùng lên với phóng
viên của chúng tôi vì anh ta hy vọng rằng sự xung đột mà người ta không thể
tranh cãi sự tồn tại của nó, sẽ được giải quyết bằng “con đường hòa bình"? Hay
là mụ chê trách chúng tôi là đã không kê ngay được một đơn thuốc hiệu nghiệm
nào đó và không dúi cho độc giả còn đang ngạc nhiên một dự án sáng tỏ như
ban ngày, nhằm giải quyết vấn đề một cách vô thưởng vô phạt? Chúng tôi
không có nghệ thuật dùng một câu nói để thoát khỏi những vấn đề mà hai dân
tộc đang tìm câu giải đáp.
Nhưng, - này mụ ngồi lê đôi mách hết sức yêu quý, hết sức thân mến ở Au-
xbuốc! - khi bàn đến chủ nghĩa cộng sản, mụ đã nói cho chúng tôi hiểu rằng,
nước Đức hiện nay nghèo về những người có địa vị độc lập, rằng chín phần mời
số thanh niên có học, trong khi cố đảm bảo tiền đồ của mình, đang xin nhà nước
bánh mì, rằng sông ngòi của chúng ta bị bỏ mặc, nghề hàng hải bị suy sụp, rằng
các thành phố buôn bán của chúng ta, đã có thời rất phồn vinh, không còn sự huy
hoàng đã qua nữa, rằng những thể chế tự do được thực hành ở nước Phổ rất chậm
chạp, rằng số dân thừa của chúng ta đang lang thang không nơi nương tựa trên
