với thợ thủ công, đẳng cấp của anh ta phải là nhà nước, và nếu đồng thời người
thợ thủ công hiện đại, cũng như bất kỳ con người hiện đại nào khác, hiểu và phải
hiểu rằng nhà nước chẳng qua chỉ là cái lĩnh vực chung đối với mọi đồng bào của
anh ta, thì liệu các vị có thể hợp nhất hai khái niệm đó thành một khái niệm khác
nào đó ngoài khái niệm nhà nước thợ thủ công, hay không?
Ai luận chiến chống lại sự chia nhỏ sở hữu ruộng đất? Bọn phản động.
Trong tác phẩm mới ra đời hoàn toàn cách đây không lâu một tác phẩm thấm đầy
tinh thần phong kiến (Cô-dơ-gác-ten về sự chia nhỏ ruộng đất), tác giả đi xa tới
mức tuyên bố sở hữu tư nhân là một đặc quyền. Đó là luận điểm cơ bản của Phu-
ri-ê. Nếu như người ta đồng ý về những luận điểm cơ bản thì lẽ nào lại không thể
tranh cãi về những kết luận và về việc áp dụng những kết luận đó.
Báo “Rheinische Zeitung” không chấp nhận cả tính hiện thực lý luận đằng
sau những tư tưởng cộng sản chủ nghĩa dưới hình thức hiện nay của chúng, và do
đó, lại càng ít muốn thực hiện chúng trên thực tiễn, hay dù chỉ coi việc thực hiện
này là có thể được báo “Rheinische Zeitung” sẽ phê phán những tư tưởng đó một
cách triệt để. Nhưng, đối với những tác phẩm như tác phẩm của Lơ-ru, Công-xi-
đê-răng và đặc biệt là cuốn sách thông minh của Pru-đông, thì không thể căn cứ
vào ảo tưởng hời hợt trong chốc lát để phê phán, mà chỉ có thể phê phán sau một
sự nghiên cứu cần cù, sâu sắc, - cả mụ ngồi lê đôi mách ở Au-xbuốc cũng sẽ thừa
nhận điều đó, nếu như mụ mong muốn một điều gì lớn lao hơn, và nếu như mụ có
khả năng làm được một cái gì lớn hơn là những câu chuyện ở phòng trà. Thái độ
của chúng ta đối với những tác phẩm lý luận như thế lại càng phải nghiêm túc
hơn, bởi vì chúng ta không thể đồng tình với báo ở Au-xbuốc, báo này tìm ra
“tính hiện thực” của những tư tưởng cộng sản chủ nghĩa không phải ở Pla-tôn,
mà ở người quen không quen biết của mình; người này có đôi chút công lao nào
đó trong một vài lĩnh vực nghiên cứu khoa học, đã hiến toàn bộ tài sản của mình,
và thực hiện ý muốn của cha Ăng-phăng-tanh, đã rửa bát đĩa và lau giầy cho
đồng chí của mình. Chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng, thật sự nguy hiểm không
phải là những kinh nghiệm thực tiễn, mà là cơ sở lý luận của những tư tưởng
cộng sản chủ nghĩa; vì đối với kinh nghiệm thực tiễn, nếu chúng trở thành đông
đảo, thì người ta có thể trả lời bằng đại bác một khi chúng trở nên nguy hiểm;
còn tư tưởng chiếm lĩnh ý nghĩ của chúng ta, bắt lòng tin tưởng của chúng ta phải
phục tùng và được lý trí cột chặt lương tâm của chúng ta vào chúng - đó là những
sợi giây ràng buộc mà người ta không thể bứt ra được nếu không xé nát trái tim
