đan trái ngư?c, mà kế quảlà: nhân dân ở đy chỉbao gồ "nhữg ngư?i đan chính"
(ngư?i ta gọ nhữg ngư?i thầ bí chủnghĩ như vậ) và đm ngư?i phóng đng. Chỉriêng
mộ sựphân hóa nhưvậ thành hai phe đ?i đ?ch, bấ kểbả tính củ chúng ra sao, tựnó
cũg đ có thểgiế chế mọ sựphát triể củ tinh thầ nhân dân. Vảlạ, có thểnào
chờmong đ?ợ mộ đề gì tố đ?p, nế như thậ chí việ mộ trong hai phe biế mấ cũg
chẳg đm lạ lợ ích gì, bở vì cảhai đ?u bịbệh lao phổ nhưnhau? Nế nhưở đy đi khi
có gặ mộ sốngư?i khỏ mạh, thì đ hầ nhưchỉlà nhữg ngư?i thợmộ hoặ nhữg ngư?i
thợthủcông khác, tấ cảbọ họđ?u từnhữg đ?a phư?ng khác đ?n; trong sốnhữg ngư?
i thợda ở đ?a phư?ng cũg có mộ sốngư?i cư?ng tráng, nhưg chỉcầ sốg ba nă như
vậ cũg đ? làm cho họbịtiêu vong cảvềthểxác lẫ tinh thầ: trong nă ngư?i có ba
ngư?i chế vì bệh lao phổ, mà tấ cảnguyên nhân là bệh nghiệ rư?u. Tuy thế tấ
cảnhữg đề đ sẽkhông có mộ quy mô kinh khủg đ?n nhưvậ, nế như không có cái lố
làm ă tác yêu tác quái củ các chủxư?ng và nế nhưchủnghĩ thầ bí không giốg
nhưtrong thự tếvà sẽkhông đ dọ lan tràn rộg hơ nữ. Tình trạg bầ cùng kinh khủg
đng ngựtrịtrong các giai cấ bên dư?i, đ?c biệ là trong nhữg công nhân công xư?ng
ở Vúp-pơtan; bệh giang mai và bệh phổ rấ phổbiế tớ mứ thậ khó mà tin đ?ợ;
chỉriêng vùng En-bơphen-đ?, trong số2.500 trẻem đ?n tuổ đ họ, có 1.200 em
không có khảnăg đ?n trư?ng và phả lớ lên trong công xư?ng - chỉcố đ? cho
chủxư?ng khỏ phả trảcho công nhân ngư?i lớ mà các em thay thế mộ sốtiề công
gấ đi tiề trảcho trẻem. Nhưg
bọ
chủxư?ng giàu thư?ng có mộ lư?ng tâm co giãn, và linh hồ củ mộ ngư?i thuộ phái
kiề thành cũg chư phả đ sa xuốg đ?a ngụ vì có thêm hay bớ đ mộ em bé bịhéo
hon, hơ nữ, nế nhưcái linh hồ ấ mỗ ngày chủnhậ đ?u đ lễnhà thờhai lầ. Bở vì
ngư?i ta đ xác lậ đ?ợ rằg trong sốcác chủxư?ng, nhữg kẻtheo phái kiề thành đ?i
xửvớ công nhân củ mình tồ tệhơ cả họtìm cách hạthấ tiề công củ công nhân, làm
nhưthểđ? cho công nhân không còn có khảnăg rư?u chè, nhưg trong cuộ bầ
cửnhữg ngư?i truyề đ?o thì bao giờhọcũg là nhữg kẻđ?u tiên mua chuộ công nhân
củ họ
Trong nhữg đ?ng cấ bên dư?i, chủnghĩ thầ bí thốg trịnhiề hơ cảlà trong
thợthủcông (tôi không liệ chủxư?ng vào sốnhữg ngư?i này). Thậ là mộ cảh tư?ng
đng buồ khi trên đ?ờg phốta thấ mộ thân hình cúi gậ trong mộ chiế áo rấ dài, vớ
bộtóc rẽngôi theo kiể củ phái kiề thành. Nhưg, ai thự sựmuố biế giốg ngư?i đ thì
phả ghé vào mộ xư?ng rèn hay mộ xư?ng đng giày nào đ củ mộ tín đ? kiề thành.
Ngồ chễ chệở đy là mộ ngư?i thợcả phía bên phả củ anh ta có cuố kinh thánh, còn
