vấn đề đã đặt ra hiện đang được thảo luận trong cả thành phố. Ở Muyn-xtơ-cle-vơ, Đuýt-xen-
đoóc-phơ và những thành phố khác cũng đã thành lập các hội liên hiệp; chúng ta hãy chờ
xem kết quả ra sao. Về sách báo cộng sản chủ nghĩa thì H. Puýt-man ở Khuên đã cho xuất
bản một văn tập
133
gồm, ngoài một số luận văn khác, những bài miêu tả khu cộng sản chủ
nghĩa ở châu Mỹ và khu của anh ở Hem-psia, tất cả đều có tác dụng loại trừ những thiên kiến
cho rằng tư tưởng của chúng ta là không thể thực hiện được. Đồng thời ông Puýt-man còn
đăng quảng cáo xuất bản một tạp chí ra hàng quí
134
mà số đầu hoàn toàn dành cho việc tuyên
truyền tư tưởng của chúng ta; tạp chí này dự tính sẽ ra mắt vào tháng Năm năm nay, một tạp
chí khác ra hàng tháng sẽ do ông Hét-xơ xuất bản ở Khuên và do Ăng-ghen xuất bản ở Bác-
men
135
; số đầu sẽ ra vào ngày 1 tháng Tư; tạp chí này sẽ đăng hoàn toàn những sự thật miêu
tả tình hình của xã hội văn minh hiện đại; bằng những sự thật hùng hồn, nó sẽ tuyên truyền
cho sự cần thiết phải có những cải biến triệt để. Trong thời gian sắp tới, một tác phẩm mới
của tiến sĩ Mác sẽ ra đời, với nội dung phê phán những
nguyên lý kinh tế chính trị nói chung
136
. Chính phủ bảo thủ Pháp đã buộc tiến sĩ Mác rời
khỏi Pa-ri. Ông dự định sang Bỉ; nếu như chính phủ Phổ (là chính phủ đã thúc đẩy nội các
Pháp trục xuất Mác) còn truy nã thì ông buộc phải sang Anh. Nhưng sự kiện quan trọng nhất
mà tôi được biết kể từ khi gửi bức thư trước cho anh là tiến sĩ Phoi-ơ-bắc, nhà triết học kiệt
xuất nhất của nước Đức hiện nay, đã tự tuyên bố là người cộng sản. Vừa rồi, một người bạn
của chúng ta đã đến thăm ông ta tại nơi ẩn dật ở một miền quê hẻo lánh thuộc Ba-va-ri và
Phoi-ơ-bắc đã bày tỏ với người bạn ấy lòng tin tưởng sâu sắc của ông rằng chủ nghĩa cộng
sản chỉ là kết quả tất nhiên của những nguyên tắc mà ông đã tuyên bố, rằng về thực chất thì
chủ nghĩa cộng sản chỉ là thực tiễn của cái mà từ lâu chính ông đã trình bày trong lý luận.
Phoi-ơ-bắc đã nói rằng không có cuốn sách nào làm cho ông cảm thấy hứng thú như phần
đầu cuốn "Sự đảm bảo" của Vai-tlinh
137
. Ông nói rằng chưa bao giờ đề tặng sách của mình
cho bất cứ ai nhưng ông rất muốn tặng tác phẩm sắp tới của mình cho Vai-tlinh. Như vậy thì
liên minh giữa các nhà triết học Đức mà Phoi-ơ-bắc là đại biểu ưu tú nhất với công nhân Đức
mà Vai-tlinh là đại diện, sự liên minh mà tiến sĩ Mác
138
đã tiên đoán trước đây một năm, sắp
sửa được thực hiện rồi. Nếu như các nhà triết học cùng suy nghĩ với chúng ta và công nhân
cùng đấu tranh cho sự nghiệp của chúng ta thì thử hỏi lực lượng nào trên trái đất này có thể
cản trở bước tiến của chúng ta được?
Một người bạn cũ của anh ở Đức
