có mục đích và có phân loại đối tượng đối với các tầng lớp nhân dân nhằm
gieo rắc cách hiểu tư sản về nền dân chủ, tách tính tích cực chính trị của
nhân dân lao động khỏi sự ảnh hưởng của Đảng, chia rẽ Đảng và nhân dân,
thúc đẩy việc hình thành đa nguyên chính trị và tư tưởng".
Chebrikov dường như bê y nguyên những điều ông đã phát biểu từ thời
Andropov còn sống, được tổ thư ký cập nhật và hiệu đính lại. Con đường
của ông và con đường của Gorbachov rõ ràng đã đi về hai ngả.
Khi được tin A.Sakharov được bầu vào Đoàn Chủ tịch Viện hàn lâm
khoa học, Chebrikov gọi điện báo tin cho Gorbachov và bình luận với vẻ
không tán thành. Gorbachov sau này cười nhạo Chebrikov coi đó là vấn đề
lớn.
Tháng 10/1988, Chebrikov thôi chức Chủ tịch KGB để chuyển sang
chức vụ yên tĩnh hơn là Bí thư Trung ương phụ trách khối hành chính và
bảo vệ luật pháp.
Chebrikov là con người chính tắc, ít biểu lộ tình cảm hơn cả Andropov.
Ông đúng là một cán bộ truyền thống của Đảng. Với chiếc mũ phớt có bộ
và nét mặt nghiêm túc, ông là hình ảnh điển hình của người cán bộ của bộ
máy Trung ương Đảng.
Càng ngày, Gorbachov càng thấy rằng Chebrikov không chỉ trong thâm
tâm chống lại cải tổ mà, trên cương vị quan trọng và đầu sóng ngọn gió của
mình, còn cản trở những sự thay đổi. Gorbachov cần một Chủ tịch cơ quan
an ninh có nhãn quan rộng hơn, tháo vát hơn và mềm dẻo hơn để giúp ông
ta. Tại hội nghị Trung ương tháng 9/1988. Gorbachov thay nhân sự hàng
loạt: cho Gromyko, Solomentsev, Demichev, Dobrynin về hưu, giao công
tác đối ngoại cho Iakovlev, tư tưởng cho Medvedev, và thay Chebrikov
bằng V.A.Kriuchkov - một người cũng thuộc thê đội Andropov.
Chebrikov qua đời năm 1999, thọ 76 tuổi.
