Giáo sư, Tiến sĩ sử học V.P Naumov, người đã nghiên cứu kỹ hoàn cảnh
vụ ám sát Kirov, nói: "Không thể hiểu được tại sao một người lạ có thể
lảng vảng ở cái hành lang nơi mà mọi người có thể nhìn thấy rõ ai đi qua đi
lại này. Đây là khu vực người không có phận sự không thể vào được".
Tôi hỏi:
- Nếu giả sử người bảo vệ không tụt lại sau, mà vào lúc đó có mặt ở bên
cạnh Kirov và bắn chết kẻ giết người để cứu Kirov, thì lịch sử nước ta đã ít
bị đẫm máu hơn.
Naumov trả lời:
- Không, việc phải diễn ra thế nào cũng diễn ra. Mọi sự đã được tính toán
kỹ. Kirov nói chung không thích bảo vệ lúc nào cũng kè kè bên cạnh ông,
do đó mà Borisov chỉ cách sau ông hai bước, thì đến chỗ rẽ vào hành lang
ngách, thế nào cũng có một lúc Kirov một mình đối diện với kẻ lạ mặt. Kẻ
thủ phạm bắn vào Kirov ở một vị trí và một góc độ thuận lợi nhất cho hắn,
khiến cho Kirov khó mà thoát được. Mọi chi tiết đã được tính toán kỹ càng.
Liệu ông Nicolaev dở khôn dở dại có thể soạn thảo toàn bộ kịch bản đó một
mình không, hay là với sự giúp đỡ của một ai đó kinh nghiệm hơn, tinh vi
hơn?"
Sau này người ta được biết rằng, Nicolaev đã có cơ hội để giết Kirov
không phải chỉ một lần, rằng ông ta đã mang súng theo người thường
xuyên, lại lên đạn sẵn, và ông ta lọt được vào Smolny một cách tương đối
dễ dàng.
Ngày hôm đó, Kirov đến Smolny tương đối bất ngờ. Ở cơ quan không ai
biết ông có sẽ đến hay không, và nếu đến thì khi nào. Nghĩa là Nicolaiev đã
được biết là Kirov đang trên đường đến Smolny.
Một tháng rưỡi trước đó, Nicolaiev đã bị bắt giữ ở cạnh nhà của Kirov
trên đại lộ Bình minh hồng, bị hỏi cung, nhưng sau đó được thả. Khruschov
cho biết Nicolaiev bị bắt giữ hai lần. Nhưng theo Tiến sĩ sử học O.V.
Khlevnhuk, hồ sơ tài liệu cho thấy Nicolaev chỉ bị bắt giữ một lần ở gần
nhà ở của Kirov và các vị lãnh đạo khác của Tỉnh uỷ.
Khu vực đó hay có những người mang đơn, thư khiếu nại đến. Công an
vây bắt họ, nhưng không tống giam, mà chỉ thuyết phục, giải thích rồi thả.
