CHƯƠNG I
FELIX EDMUNDOVICH DZERJINSKI
Chủ tịch Ủy ban đặc biệt toàn Nga (từ tháng 12/1917 đến tháng 2/1922).
Cục trưởng Cục chính trị quốc gia (từ 2/1992-7/1926).
Ban đầu, không ai ở nước Nga đánh giá hết được ý nghĩa của sắc lệnh
thành lập Ủy ban đặc biệt toàn Nga, được thành lập trong những ngày đầu
sau cách mạng tháng Mười, nhằm mục đích đấu tranh chống phản cách
mạng và sự phá hoại ngầm của các viên chức cũ đối với chính quyền mới,
tổ chức tiền thân này của KGB với tên gọi giản dị là VSK hoặc SK (viết tắt
tiếng Nga của "Ủy ban đặc biệt toàn Nga") sẽ là nỗi kinh hoàng của khá
đông người suốt gần hai thập kỷ.
Hiện nay ở Xanh Petecbua, góc giữa phố Gorokhova và đại lộ Admiral
vẫn còn giữ lại ngôi nhà mà tháng 12/1917 đã từng là trụ sở thành lập Ủy
ban đặc biệt mà Chủ tịch đầu tiên là Felix Edmundovich Dzerjinski.
Dzerjinski sinh ngày 30/8/1877 tại tỉnh Vilen, hiện nay thuộc Minsk
(Belarus) trong một gia đình địa chủ nhỏ. Đang học dở trung học, năm 18
tuổi ông tham gia "Đảng Xã hội - Dân chủ của Ba Lan và Litva". Từ đó đến
năm 1917, ông chỉ làm công tác Đảng, trở thành một nhà cách mạng
chuyên nghiệp như người ta thường gọi.
Năm 1897, Dzerjinski bị bắt và đưa đi đầy 3 năm ở Viatka, được một
năm thì trốn thoát về Vilno, từ đó chạy sang Varsava tuyên truyền trong
công nhân. Năm 1900 Dzerjinski lại bị bắt, ngồi tù ở Varsava hai năm rồi bị
đi đầy ở Sibir năm năm. Trên đường bị giải đi Sibir, Dzerjinski chạy thoát
và trốn ra nước ngoài.
Nhưng ít lâu sau ông lại trở về nước và tháng 6/1905 lại bị bắt. Nhưng
cách mạng Nga 1905 nổ ra, và ông được ân xá. Cuối 1906 ông lại bị bắt, và
lại được bảo lãnh thả ra. Năm 1908, Dzerjinski lại bị bắt, lại bị đầy ở Sibir,
lại trốn thoát, sau đó hoạt động ở Varsava Năm 1912, chính quyền lại bắt
