CHƯƠNG IV
NICOLAI IVANOVICH EJOV
Dân uỷ Nội vụ (9/1936 - 11/1938)
Nhà văn nổi tiếng Lev Emanuilovich Razgon là người đã từng quen biết
N.I.Ejov. Razgon đã từng bị đi cải tạo nhưng sống sót. Ông là con rể của
I.M.Moskvin - một cán bộ cao cấp của Trung ương Đảng, cuối những năm
30 phụ trách công tác cán bộ, và Ejov làm trợ 1ý cho ông.
Nhà văn L.E.Razgon kể:
- I.M.Moskvin đã từng công tác ở Lêningrad thời kỳ Zinoviev làm Bí thư
Tỉnh ủy, không kính trọng Zinoviev lắm và là một trong những cán bộ dám
lên tiếng phản đối thủ trưởng của mình. Thế là Moskvin liền lọt vào mắt
xanh của Stalin và được chuyển về Matxcơva.
Nhưng mối quan hệ giữa ông với Stalin không trở nên thân thiết, vì họ
thuộc hai tạng người khác nhau.
Nhà Moskvin luôn có nhiều bạn bè, khách khứa, một phần vì bà chủ - vợ
ông là một người phụ nữ phúc hậu, hiếu khách. Buổi trưa Moskvin thường
về nhà ăn cơm và có lần dẫn Ejov về cùng - người mà ông rất quý mến.
Ejov người nhỏ bé và do đó gây cho người ta một sự thương hại, muốn
chở che. Ông ăn mặc lúc nào cũng một kiểu: thường là một áo sơmi lụa
màu xanh và bên ngoài là chiếc áo vét giản dị, nhàu nhĩ; rất ít nói, gầy gò,
khiến bà chủ - Sofia Alexandrovna phúc hậu - lúc nào cũng phải lo lắng,
chăm sóc. "Chú phải ăn nhiều vào - bà bảo". "Chú" gật đầu: "Vâng!", rồi lại
ngồi im lặng.
Có lần tôi (Razgon - ND) hỏi Moskvin:
- Thế Ejov là một cán bộ giỏi lắm à? Ba đánh giá cao anh ấy lắm phải
không?
Moskvin đáp: