Sự thay đổi chức năng
Chức năng trung tính hóa có liên quan đến một tiến trình vượt ra khỏi
giới hạn của sự tích tụ các năng lực bản ngã đã được khái quát hóa và liên
quan đến sự bổ sung các hình thức ứng xử, được gọi bằng thuật ngữ sự thay
đổi chức năng. Theo nghĩa rộng, sự thay đổi chức năng xuất hiện khi một
dạng ứng xử hoặc một thái độ bắt nguồn từ một khía cạnh sẵn có trong
cuộc sống của mỗi cá nhân xuất hiện và hoạt động trong một lĩnh vực khác.
Nói cách khác, một thái độ hay một cách ứng xử đặc biệt vốn thực hiện một
chức năng giờ đây lại đóng một vai trò mới. Trường hợp thông thường nhất
đó là, thái độ đáp ứng chức năng xung động bản năng nào đó, sau khi thay
đổi chức năng, nó lại phục vụ cho một tiến trình của bản ngã. Ví dụ, sự
nóng nảy của một con người có thể được trung tính hóa và sau đó, dưới sự
điều khiển của bản ngã, sự nóng nảy ấy có thể chuyển thành khả năng để
chơi một môn thể thao có tính thi đua. Một ví dụ khác, một người háo dục
luôn vương vấn trong đầu cảnh người ta khỏa thân, người đó có thể thoát
khỏi suy nghĩ đó bằng cách theo đuổi con đường nghệ thuật (như vẽ hay
điêu khắc). Như vậy, sự trung tính hóa thông qua việc thay đổi chức năng
lại hoàn toàn tương tự với quan điểm của Freud về sự thăng hoa mà chúng
ta đã có dịp thảo luận ở chương trước.
Sự thay đổi của tiến trình thực hiện chức năng đảm nhận việc sản sinh ra
những sở thích bản ngã một cách rộng rãi. Sở thích bản ngã lại đấu tranh
cho những gì được cho là hữu ích. Chúng là một phần của hệ thống bản ngã
nhưng có xu hướng tập trung quanh cá nhân hoặc con người. Thật ra, theo
định nghĩa Hartmann đưa ra, hầu hết những sở thích bản ngã thường bao
gồm những ứng xử mà theo nghĩa đen đó là những cách tự phục vụ mình
(như đấu tranh để giành được địa vị xã hội, sự ảnh hưởng, thành công, của
cải và sự tiện nghi). Hartmann tìm thấy nhiều kiểu đấu tranh của bản ngã có
khuynh hướng bản năng như thế. Ông chỉ ra rằng những đấu tranh ấy sẽ
được trung tính hóa và trở nên độc lập trong hành động của bản ngã.
Theo Hartmann, sở thích bản ngã tồn tại một cách bình thường, không
phải ở dạng ý thức hay tiềm thức sâu thẳm mà là ở vào giai đoạn tiền ý thức
