Tác dụng của tiếp cận tạo mô hình
Chúng ta đã lưu ý rằng, hành vi có thể được huấn luyện qua tạo mô hình
và đã trích dẫn giả định của Bandura “tạo mô hình dễ ảnh hưởng đến nhiều
loại hành vi khác nhau”. Cụ thể hơn, học thuyết học tập xã hội cho rằng,
việc tiếp cận các mô hình hành vi có thể có ba tác dụng phân biệt được đối
với hành vi của người quan sát (Bandurn l965a; Bandura 1977a; Bandura
và Walter 1963): (1) Sự giành được của phản ứng mới lạ, trong đó cá nhân
học một phản ứng mới bằng cách quan sát phản ứng đó trong một mô hình
(sự huấn luyện có thể có nhiều hình thức kể cả các khuôn mẫu phản ứng,
các tiêu chuẩn đánh giá, các kỹ năng nhận thức, và các quy tắc phát sinh);
(2) Sự thay đổi phản ứng ức chế, trong đó các phản ứng ức chế hành vi
(như sự sợ hãi) được củng cố hay bị làm cho yếu đi bằng cách quan sát
hành vi của một người mẫu; và (3) sự tạo điều kiện thuận lợi về mặt xã hội
của các phản ứng hiện tại. Các phản ứng giành được mới lạ được minh họa
bằng ví dụ thử nghiệm mà chúng ta đã mô tả trong đó một đứa trẻ quan sát
một mô hình hành hung búp bê và sau đó mô phỏng hành vi này khi kiếm
được một búp bê tương tự. Bandura đã gợi ý là, tạo mô hình này thường
bao hàm sự kết hợp hay tái kết hợp duy nhất các thành phần phản ứng đã
tồn tại trong danh mục thuộc hành vi của đối tượng hay hướng đến các
phản ứng đạt được trước đây bằng các kích thích mới. Các ức chế hiện tại
thay đổi có thể được trông thấy trong việc giải quyết chứng sợ rắn
(Bandura, Bianghard, và Ritter 1969) trong đó sự sợ hãi hay chứng sợ
mãnh liệt của các đối tượng được giảm bớt qua kỹ thuật tạo mô hình. Cá
nhân quan sát một cuộc thi đấu quần vợt sôi nổi, sau đó ra ngoài và lần đầu
tiên quyết định chơi quần vợt sau nhiều năm quan sát, điều này chứng tỏ
rằng sự quan sát gợi ra một phản ứng được huấn luyện trước đây nhưng
phản ứng không hoạt động.
