Đặc điểm nguồn động lực: di truyền và học hỏi
Nhiều nhà lý luận đã đưa di truyền và học hỏi vào bảng mô tả như là
những nhân tố trong nhân cách và hành vi. Từ đó, nhiều người đã tranh
luận về bản chất nuôi dưỡng chăm sóc. Cattell không phản đối, quan điểm
của ông về đặc điểm nguồn động lực là phương tiện cho lý luận của ông.
Về cơ bản, học thuyết của Cattell tuyên bố rằng hành vi được quyết định
do di truyền, môi trường và sự tương tác của các nhân tố di truyền với môi
trường. Hành vi được quyết định phần nhiều do ảnh hưởng của gen di
truyền, một số khác được cho là chủ yếu do học hỏi ở môi trường. Có 3
khái niệm chủ yếu đó là năng lực (Erg
, cảm xúc và thái độ. Một năng lực
là một đặc điểm di truyền, đặc điểm này có thể có ảnh hưởng quan trọng
đến hành vi. Một cảm xúc là một đặc điểm được học hỏi, đặc điểm này có
thể ít ảnh hưởng hơn năng lực, nhưng nó vẫn là một yếu tố quyết định quan
trọng của hành vi. Thái độ là diễn tả công khai ảnh hưởng của năng lượng
và cảm xúc, và đại diện cho sự quan tâm của mỗi cá nhân vào những hành
động đặc trưng trong tình huống đặc biệt. Chúng ta hãy lần lượt xem lại
những khái niệm này.
Thái độ. “Tôi muốn thỏa mãn những nhu cầu về tình dục” là một lời phát
biểu thể hiện thái độ. Thái độ này nói đến mối quan tâm cụ thể trong việc
thực hiện một quá trình hành động có ngụ ý trong một số tình huống và ngụ
ý liên quan đến một số người hoặc một số đối tượng. Trong trường hợp
tổng quát câu nói đó sẽ ở dạng: “Trong những trường hợp này, tôi rất muốn
thực hiện điều như thế” (Cattell 1965b, trang 176). Số lượng và tầm quan
trọng của thái độ trong cấu trúc nhân cách có thể là một mối quan tâm lo
lớn còn tiềm ẩn. Tuy nhiên, trên thực tế, thái độ nhiều đến nỗi Cattell nhận
thấy cần phải lựa chọn những tập hợp thái độ đặc trưng để nghiên cứu,
những tập hợp này có thể liên quan đến năng lực hay cảm xúc. Dù một thái
độ được đưa ra có ảnh hưởng đáng kể đến hành vi nhưng tầm quan trọng
thật sự của thái độ xuất phát từ việc chúng đại diện cho hoạt động của một
số năng lực.
